🦣 Biologia Poziom Rozszerzony Maj 2011
Biologia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. Kategoria: Budowa i funkcje komórki Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Poniższym składnikom (A–C) budującym błony komórkowe w komórkach zwierzęcych przyporządkuj pełnione przez nie funkcje (1.–4.).
7 maja 2018 ArkuszeMaturalne Biologia matura rozszerzona 0 Matura poprawkowa: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania: Matura poprawkowa biologia – poziom rozszerzony – sierpień 2011 Matura poprawkowa biologia – poziom rozszerzony – sierpień 2011 – odpowiedzi Dodaj komentarz Zapisz moje dane, adres e-mail i witrynę w przeglądarce aby wypełnić dane podczas pisania kolejnych komentarzy.
- Свеклεхрጯ годр
- Ո իщ ρацеχը
- Крθς лուዞоτе рсիբ εнтезэսዣ
- Чиզυሗайዔյ ችе аጏεжуራ
- Зጪкразваչ иሲ нեπаዠе
biologia. chemia. fizyka. matura 2023 maj - poziom rozszerzony - pytania i odpowiedzi. DATA: 8 maja 2023 matura 2011, poziom rozszerzony.
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 BIOLOGIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2011 2 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 1. (0-1) Obszar standardów Tworzenie informacji Poprawna odpowiedź D. Białka 1 p. - za poprawne zaznaczenie nazwy grupy związków organicznych występujących w próbce I, a których nie było w próbce II 0 p. - za zaznaczenie innej nazwy lub za zaznaczenie więcej niż jednej nazwy grupy związków organicznych Zadanie 2. (0-1) Tworzenie informacji Wyjaśnienie związku pomiędzy sposobem oddychania erytrocytów a ich budową i funkcją Opis wymagań Zinterpretowanie wyników opisanego doświadczenia Przykłady poprawnej odpowiedzi o Funkcją erytrocytów jest transport tlenu do innych komórek, dlatego nie występują w nich mitochondria, w których zachodzi oddychanie tlenowe i dlatego erytrocyty nie zużywają tlenu, który transportują. o W erytrocytach nie zachodzi oddychanie tlenowe, ponieważ nie zawierają mitochondriów, aby ograniczyć zużycie tlenu transportowanego do innych komórek. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie uwzględniające funkcję erytrocytów, ich sposób oddychania i wskazujące na brak mitochondriów odpowiedzialnych za oddychanie tlenowe 0 p. - za niepoprawne wyjaśnienie lub wyjaśnienie uwzględniające tylko budowę, lub tylko funkcję erytrocytów Zadanie 3. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawne odpowiedzi 1 - G, 2 - G, 3 - S, 4 - G 2 p. - za poprawne zaznaczenie wszystkich funkcji siateczki śródplazmatycznej gładkiej i siateczki śródplazmatycznej szorstkiej 1 p. - za poprawne zaznaczenie dwóch lub trzech funkcji siateczki śródplazmatycznej 0 p. - za poprawne zaznaczenie tylko jednej funkcji siateczki śródplazmatycznej lub niepoprawne zaznaczenie wszystkich funkcji siateczki śródplazmatycznej Zadanie 4. (0-1) Tworzenie informacji Wyjaśnienie zależności pomiędzy budową jądra komórkowego plemników a ich funkcją Rozpoznanie funkcji siateczki śródplazmatycznej gładkiej i funkcji siateczki śródplazmatycznej szorstkiej Przykłady poprawnej odpowiedzi o Funkcją plemników jest przeniesienie materiału genetycznego i dlatego w jądrach komórkowych dojrzałych plemników nie ma jąderek, w obrębie których są wytwarzane rybosomy, na których zachodzi synteza białka. Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 3 o Funkcją plemników jest zapłodnienie i dlatego w jądrach komórkowych dojrzałych plemników nie są potrzebne jąderka, w obrębie których zachodzi synteza rRNA, i nie są tworzone rybosomy potrzebne do syntezy białka. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie uwzględniające funkcję plemników oraz związek obecności jąderka z syntezą białka. 0 p. - za określenie tylko funkcji plemników bez uwzględnienia związku obecności jąderka z syntezą białka lub za wyjaśnienie niepoprawne Zadanie 5. (0-2) a) (0-1) Tworzenie informacji Sformułowanie problemu badawczego na podstawie opisu przeprowadzonego doświadczenia Przykłady poprawnej odpowiedzi o Wpływ skrobi na zmianę ciśnienia osmotycznego roztworu. o Czy skrobia jest związkiem osmotycznie czynnym? 1 p. - za poprawnie sformułowany problem badawczy odnoszący się do przeprowadzonego doświadczenia 0 p. - za sformułowanie problemu badawczego odnoszącego się tylko do zjawiska osmozy (bez uwzględnienia skrobi) lub za niepoprawnie sformułowany problem, np. dotyczący rozpuszczalności skrobi b) (0-1) Tworzenie informacji Na podstawie wyniku doświadczenia wyjaśnienie przyczyny magazynowania przez rośliny węglowodanów w postaci skrobi Przykłady poprawnej odpowiedzi o Skrobia nie mając właściwości osmotycznych, w przeciwieństwie do glukozy, nie podwyższa ciśnienia osmotycznego w komórkach. o Skrobia jest nierozpuszczalna w wodzie, a więc w przeciwieństwie do glukozy, nie zwiększa stężenia soku komórkowego w komórkach lub nie zwiększa turgoru komórek, lub nie zmienia ciśnienia osmotycznego. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie przyczyny magazynowania przez rośliny skrobi, a nie glukozy, uwzględniające brak właściwości osmotycznych skrobi 0 p. - za wyjaśnienie niepoprawne lub niepełne, które odnosi się tylko do nierozpuszczalności skrobi i nie uwzględnia wyników doświadczenia Zadanie 6. (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź 1 - P, 2 - F, 3 - F 1 p. - za poprawną ocenę trzech stwierdzeń dotyczących metabolizmu 0 p. - za poprawną ocenę tylko dwóch lub tylko jednego stwierdzenia, albo niepoprawną ocenę trzech stwierdzeń Scharakteryzowanie procesów metabolicznych 4 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 7. (0-2) Korzystanie z informacji Opisanie sposobów hamowania aktywności enzymów na podstawie informacji przedstawionych na schemacie Przykłady poprawnych odpowiedzi o W hamowaniu kompetycyjnym inhibitor przyłącza się do centrum aktywnego enzymu i uniemożliwia przyłączenie substratu. o W hamowaniu niekompetycyjnym inhibitor przyłącza się do enzymu w innym miejscu niż centrum aktywne (w centrum allosterycznym), przez co zmienia konformację enzymu, utrudniając albo uniemożliwiając przyłączanie substratu do enzymu. o W hamowaniu niekompetycyjnym inhibitor przyłącza się do enzymu w centrum allosterycznym i zmienia kształt centrum aktywnego, zmniejszając dopasowanie enzymu do substratu, a w konsekwencji zmniejszając aktywność enzymu. 2 p. - za poprawne opisanie, na czym polega hamowanie kompetycyjne i na czym polega hamowanie niekompetycyjne, uwzględniające informacje przedstawione na schemacie 1 p. - za poprawne opisanie, na czym polega hamowanie kompetycyjne lub na czym polega hamowanie niekompetycyjne 0 p. - za niepoprawne opisanie obu sposobów hamowania lub opisy niepełne, niezgodne z przedstawionym schematem Zadanie 8. (0-2) a) (0-1) Tworzenie informacji Przewidywanie wyników doświadczenia na podstawie opisu jego przebiegu Przykłady poprawnej odpowiedzi o W probówce B - wydzielają się (intensywnie) pęcherzyki tlenu powstającego podczas rozkładu H2O2 lub pęcherzyki gazu. o W probówce B - jej zawartość będzie się (silnie) pienić. 1 p. - za wybór probówki B i poprawny opis zmian widocznych w tej probówce 0 p. - za wybór probówki A i określenie zmian charakterystycznych dla probówki B lub - za wybór probówki B bez podania zmian widocznych w tej probówce, lub - za wybór probówki B i błędny opis widocznych zmian w tej probówce b) (0-1) Tworzenie informacji Planowanie przebiegu doświadczenia - rozróżnienie próby badawczej i próby kontrolnej Przykłady poprawnej odpowiedzi o Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy reakcja jest katalizowana przez enzym katalazę, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury enzymy tracą swoją aktywność. o Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy badanym czynnikiem jest katalaza, która pod wpływem wysokiej temperatury powinna ulec denaturacji. o Sok w probówce A zagotowano, aby unieczynnić lub zdenaturować enzym rozkładający H2O2 1 p. - za poprawne wyjaśnienie celu zagotowania soku w probówce A, uwzględniające denaturację części białkowej enzymu pod wpływem wysokiej temperatury i jego unieczynnienie 0 p. - za niepoprawne lub zbyt ogólne wyjaśnienie, które nie uwzględnia wpływu wysokiej temperatury na aktywność enzymu Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 5 Zadanie 9. (0-2) Korzystanie z informacji Na podstawie danych z tabeli skonstruowanie wykresu ilustrującego aktywność kinazy pirogronianowej Przykład poprawnej odpowiedzi 2 p. - za poprawne narysowanie i opisanie osi współrzędnych; X - pH, Y - aktywność kinazy pirogronianowej ( tkanki) oraz za poprawne wyskalowanie osi i wykreślenie obu krzywych, oraz ich oznaczenie lub zapisanie legendy 1 p. - za poprawne narysowanie i opisanie tylko obu osi współrzędnych; X - pH, Y - aktywność kinazy pirogronianowej ( tkanki) lub za wykres, w którym osie są poprawnie wyskalowane i narysowane krzywe, ale występują usterki w opisie osi, np. brak jednostek, legendy 0 p. - za wykres, w którym zdający odwrotnie przyporządkował zmienne do osi lub - za wykres, w którym opisanie jednej osi nie jest poprawne (np. brak jednostek) i punkty nie są właściwie naniesione (np. połączone z miejscem 0 osi ), albo brak legendy, czyli opisu krzywych Zadanie 10. (0-1) Tworzenie informacji Sformułowanie wniosku dotyczącego aktywności kinazy pirogronianowej na podstawie danych w tabeli i wykresu Przykłady poprawnej odpowiedzi o Kinaza pirogronianowa przy tym samym pH ma wyższą aktywność w mięśniach szkieletowych niż w tkankach ściany żołądka. o Zarówno w mięśniach szkieletowych, jak i w tkankach ściany żołądka aktywność kinazy pirogronianowej jest największa w środowisku obojętnym. 1 p. - za poprawne sformułowanie wniosku uwzględniającego porównanie aktywności kinazy pirogronianowej w obu tkankach w zależności od pH 0 p. - za sformułowanie wniosku, który odnosi się tylko do jednej tkanki, czyli nie uwzględnia porównania aktywności kinazy pirogronianowej w obu tkankach lub - za wniosek zawierający dane odczytane z tabeli albo wykresu lub - za wniosek zbyt ogólny zawierający fragmenty przepisane z polecenia, np. aktywność kinazy zależy od rodzaju tkanki oraz pH lub - za wniosek zawierający błędne informacje, np. odnoszące się do środowiska kwasowego lub zasadowego 6 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 11. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawne odpowiedzi A. Struktura - chloroplast B. Struktura - mitochondrium Rozpoznanie struktur komórkowych przedstawionych na schemacie i określenie ich funkcji Proces - fotosynteza Proces - oddychanie tlenowe 2 p. - za podanie poprawnych nazw obu struktur i procesów w nich zachodzących 1 p. - za podanie poprawnej nazwy jednej struktury i nazwy procesu, który w niej zachodzi 0 p. - za podanie tylko nazw obu struktur lub tylko nazw obu procesów, które w nich zachodzą, lub odpowiedź niepoprawną Zadanie 12. (0-2) a) (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź Zarodniki - B Gamety - D 1 p. - za poprawne podanie dwóch oznaczeń literowych wskazanych stadiów w cyklu rozwojowym taśmy morskiej 0 p. - za podanie jednego oznaczenia lub za niepoprawne podanie oznaczeń literowych dwóch stadiów rozwojowych b) (0-1) Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie cyklu rozwojowego zielenic - rozpoznanie miejsca zachodzenia mejozy Scharakteryzowanie cyklu rozwojowego zielenic - rozpoznanie wskazanych stadiów rozwojowych Przykład poprawnej odpowiedzi R 1 p. - za poprawne wpisanie na schemacie litery R - miejsca zachodzenia mejozy (na schemacie pomiędzy A i B) 0 p. - za zaznaczenie mejozy w innym miejscu schematu Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 7 Zadanie 13. (0-2) Wiadomości i rozumienie Poprawne odpowiedzi Owady: A, E, G Pajęczaki: C, F, H 2 p. - za poprawne zaklasyfikowanie przedstawicieli stawonogów do obu wskazanych grup systematycznych 1 p. - za poprawne zaklasyfikowanie przedstawicieli stawonogów do jednej ze wskazanych grup systematycznych 0 p. - za niepoprawne lub niepełne zaklasyfikowanie przedstawicieli stawonogów do wskazanej grupy systematycznej Zadanie 14. (0-2) Wiadomości i rozumienie Określenie cech budowy morfologicznej wspólnych dla wszystkich stawonogów Ustalenie przynależności przedstawionych na rysunkach przedstawicieli stawonogów do wskazanych grup systematycznych Przykłady poprawnych odpowiedzi o obecność odnóży członowanych o ciało podzielone na tagmy o obecność zewnętrznego pancerza lub chitynowego oskórka 2 p. - za dwie poprawne cechy budowy morfologicznej wspólne dla wszystkich stawonogów 1 p. - za jedną poprawną cechę budowy morfologicznej stawonogów 0 p. - za niepoprawne przykłady cech, np. obecność kończyn lub cechy dotyczące budowy anatomicznej, albo przykłady cech występujących tylko u niektórych grup stawonogów, np. głowa, tułów i odwłok Zadanie 15. (0-1) Tworzenie informacji Wyjaśnienie związku pomiędzy sposobem transportu tlenu w organizmie owadów a ich reakcją na obecność czadu w powietrzu Przykłady poprawnej odpowiedzi o Owady nie mają barwnika oddechowego - hemoglobiny transportującej tlen, którą mógłby blokować tlenek węgla(II). o Ponieważ u owadów tlen nie jest transportowany przez barwniki oddechowe, które mógłby blokować czad, tak jak hemoglobinę. o Ponieważ tlen jest transportowany bezpośrednio do komórek systemem tchawek, a nie przez hemolimfę, która u owadów nie pełni funkcji transportującej gazy oddechowe. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie, które uwzględnia sposób transportu tlenu do komórek 0 p. - za wyjaśnienie niepoprawne, które nie odnosi się do hemoglobiny (barwników oddechowych) lub transportu powietrza tchawkami bezpośrednio do komórek ciała owadów Zadanie 16. (0-1) Tworzenie informacji Wyjaśnienie związku pomiędzy obniżeniem temperatury wody a spadkiem ilości pokarmu pobieranego przez karasie 8 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Przykłady poprawnej odpowiedzi o Karasie są zmiennocieplne, dlatego wraz ze spadkiem temperatury wody zmniejsza się tempo ich metabolizmu, co jest powodem mniejszego zapotrzebowania na pokarm. o Wraz ze spadkiem temperatury wody spada intensywność przemiany materii i dlatego karasie mają mniejsze zapotrzebowanie na pokarm. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie wskazujące na związek spadku ilości pokarmu pobieranego przez karasie ze zmniejszeniem tempa ich metabolizmu w niższej temperaturze 0 p. - za wyjaśnienie, które nie uwzględnia wpływu temperatury na tempo metabolizmu tych ryb Zadanie 17. (0-1) Korzystanie z informacji Odczytanie i zinterpretowanie informacji przedstawionych na schemacie Przykłady poprawnej odpowiedzi o Optymalna prędkość lotu papużki falistej to 30-35 km/h, ponieważ przy tej prędkości jest najmniejsze zużycie tlenu przez tego ptaka, co świadczy o najmniejszych kosztach energetycznych lotu. o Optymalna prędkość lotu papużki falistej to 35 km/h, ponieważ przy tej prędkości są najniższe koszty energetyczne lotu. 1 p. - za poprawne podanie optymalnej prędkości lotu ptaka (mieszczącej się w przedziale 30-35 km/h) i poprawne uzasadnienie uwzględniające najmniejsze zużycie tlenu lub najniższe koszty energetyczne 0 p. - za poprawne podanie optymalnej prędkości lotu ptaka przy braku uzasadnienia Zadanie 18. (0-2) Tworzenie informacji Wyjaśnienie sposobu wentylacji płuc u ptaków i ssaków Przykłady poprawnych odpowiedzi o Przez płuca ptaków zarówno podczas wdechu jak i wydechu przepływa jednokierunkowo powietrze bogate w tlen lub jest ciągły przepływ powietrza bogatego w tlen. o Do płuc ssaków powietrze bogate w tlen napływa podczas wdechu, a podczas wydechu usuwane jest powietrze zużyte lub ich płuca wentylowane są na zasadzie ,,miecha". albo o Wentylacja płuc ptaków podczas lotu zachodzi przy udziale worków powietrznych oraz ruchów skrzydeł. o Wentylacja płuc ssaków zachodzi przy udziale przepony i mięśni międzyżebrowych lub mięśni oddechowych. 2 p. - za poprawne wyjaśnienie sposobu wentylacji płuc tych zwierząt, uwzględniające wdech i wydech lub uwzględniające udział odpowiednich narządów w wentylacji płuc 1 p. - za poprawne wyjaśnienie sposobu wentylacji płuc tylko u ptaków lub tylko u ssaków 0 p. - za niepoprawne wyjaśnienie, np. odnoszące się do wymiany gazowej lub niepełne wyjaśnienie sposobu wentylacji płuc u każdej z grup Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 9 Zadanie 19. (0-2) Wiadomości i rozumienie Określenie roli śledziony w funkcjonowaniu układu krążenia Poprawne odpowiedzi A. Magazynowanie krwi i uwalnianie jej w momentach większego zapotrzebowania. D. Namnażanie limfocytów. 2 p. - za poprawne zaznaczenie dwóch funkcji śledziony 1 p. - za poprawne zaznaczenie jednej funkcji śledziony lub za zaznaczenie dwóch funkcji, w tym jednej poprawnej, lub za zaznaczenie trzech funkcji, w tym dwóch poprawnych 0 p. - za zaznaczenie dwóch funkcji niepoprawnych lub - za zaznaczenie trzech funkcji, w tym tylko jednej poprawnej, lub - za zaznaczenie więcej niż trzech funkcji Zadanie 20. (0-1) Tworzenie informacji Wyjaśnienie wpływu niskiego poziomu wapnia w organizmie człowieka na proces krzepnięcia krwi Przykład poprawnej odpowiedzi Zbyt niski poziom wapnia we krwi może spowodować zmniejszenie ilości wytwarzanej trombiny, a co za tym idzie, mniej wytwarzanej fibryny biorącej udział w tworzeniu skrzepu. 1 p. - za poprawne opisanie wpływu zbyt niskiego poziomu wapnia w organizmie na proces krzepnięcia krwi odnoszący się do powstawania trombiny i fibryny 0 p. - za odpowiedź zbyt ogólną dotyczącą wpływu wapnia na proces krzepnięcia, która nie uwzględnia procesów powstawania trombiny i fibryny lub za odpowiedź niepoprawną Zadanie 21. (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź 1 - P, 2 - P, 3 - F 1 p. - za poprawną ocenę wszystkich trzech stwierdzeń dotyczących odporności organizmu człowieka 0 p. - za poprawną ocenę dwóch lub jednego stwierdzenia dotyczącego odporności organizmu człowieka, lub niepoprawną ocenę trzech stwierdzeń Zadanie 22. (0-2) Tworzenie informacji Wyjaśnienie mechanizmów obronnych w organizmie człowieka Scharakteryzowanie rodzajów odporności w organizmie człowieka Przykłady poprawnej odpowiedzi o Celowe obniżanie odporności stosuje się przy przeszczepach (transplantacjach). Jest to konieczne, aby organizm nie odrzucił przeszczepu lub żeby zmniejszyć ryzyko odrzucenia przeszczepu. o Celowe obniżanie odporności stosuje się przy leczeniu niektórych chorób autoimmunizacyjnych. Jest to konieczne, aby obniżyć nadwrażliwość układu odpornościowego. 10 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 2 p. - za podanie odpowiedniego przykładu sytuacji osłabienia układu odpornościowego człowieka i podanie przyczyny takiego postępowania 1 p. - za podanie poprawnego przykładu sytuacji osłabienia układu odpornościowego człowieka bez podania przyczyny lub przy podaniu przyczyny niepoprawnej 0 p. - za podanie niewłaściwego przykładu niezależnie od podanej przyczyny takiego postępowania Zadanie 23. (0-1) Tworzenie informacji Zinterpretowanie wyników doświadczenia na podstawie jego opisu i schematu Przykłady poprawnej odpowiedzi o Miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, ponieważ roślina dnia krótkiego zakwitła po zasłonięciu liści przed działaniem światła. o Miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, ponieważ, gdy ich nie osłonięto, to roślina dnia krótkiego nie zakwitła mimo osłonięcia wierzchołka pędu rośliny. 1 p. - za ustalenie, że miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, i poprawne uzasadnienie odnoszące się do działania światła lub jego braku 0 p. - za ustalenie miejsca percepcji bodźca fotoperiodycznego przy braku uzasadnienia lub za niepoprawne ustalenie miejsca percepcji tego bodźca Zadanie 24. (0-1) Wiadomości i rozumienie Scharakteryzowanie budowy i czynności życiowych grzybów Poprawna odpowiedź B. W cyklu rozwojowym workowców i podstawczaków występuje faza jąder sprzężonych (dikariofaza), krótsza u workowców, dłuższa u podstawczaków. 1 p. - za zaznaczenie poprawnej odpowiedzi dotyczącej grzybów 0 p. - za zaznaczenie odpowiedzi niepoprawnej lub za wskazanie więcej niż jednej odpowiedzi Zadanie 25. (0-1) Wiadomości i rozumienie Opisanie procesu replikacji DNA Poprawne odpowiedzi A. Podczas replikacji DNA dwuniciowa helisa rozplata się i każda pojedyncza nić służy jako matryca do syntezy komplementarnej nici potomnej. D. Replikacja DNA ma charakter semikonserwatywny, ponieważ w skład każdej potomnej cząsteczki DNA wchodzi jedna oryginalna nić macierzysta i jedna nowo zsyntetyzowana. 1 p. - za zaznaczenie dwóch zdań poprawnie opisujących proces replikacji DNA 0 p. - za zaznaczenie jednego zdania poprawnie opisującego proces replikacji DNA lub dwóch zdań niepoprawnych, lub za zaznaczenie więcej niż dwóch zdań Zadanie 26. (0-2) Tworzenie informacji Wyjaśnienie mechanizmu dziedziczenia cechy uwarunkowanej genem znajdującym się na chromosomie Y Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 11 Przykłady poprawnych odpowiedzi o Prawdopodobieństwo : 100%, o Wraz z chromosomem Y syn otrzymuje od ojca allel warunkujący liczbę produkowanych plemników lub otrzymuje zmutowany allel. 2 p. - za poprawne określenie prawdopodobieństwa wystąpienia oligospermii u chłopca i jego uzasadnienie 1 p. - za poprawne określenie prawdopodobieństwa wystąpienia oligospermii u chłopca przy braku uzasadnienia 0 p. - za niepoprawne określenie prawdopodobieństwa przy niepoprawnym uzasadnieniu lub uzasadnieniu zbliżonym do podanego w przykładzie, świadczącym o niezrozumieniu problemu Zadanie 27. (0-3) a) (0-1) Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania genetycznego z zakresu dziedziczenia grup krwi u człowieka - określenie genotypów rodziców na podstawie tekstu Poprawna odpowiedź Genotyp matki- IBi Genotyp ojca - IAi 1 p. - za poprawne zapisanie genotypów obojga rodziców 0 p. - za niepoprawne zapisanie genotypu nawet jednego z rodziców b) (0-2) Tworzenie informacji Rozwiązanie zadania genetycznego z zakresu dziedziczenia cech u człowieka - zapisanie krzyżówki genetycznej i określenie prawdopodobieństwa wystąpienia u potomstwa wskazanej grupy krwi Poprawne odpowiedzi o Przykład krzyżówki ? ? IA i IB i IAIB IBi IAi ii o Prawdopodobieństwo urodzenia się kolejnego dziecka z grupą krwi B: 25% 2 p. - za poprawne zapisanie krzyżówki i poprawne określenie prawdopodobieństwa wystąpienia u potomstwa grupy krwi B 1 p. - za poprawne zapisanie krzyżówki i nieprawidłowe określenie prawdopodobieństwa 0 p. - za poprawne określenie prawdopodobieństwa wystąpienia u potomstwa grupy krwi B przy nieprawidłowo zapisanej krzyżówce 12 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 28. (0-2) a) (0-1) Tworzenie informacji Zinterpretowanie przedstawionych w tekście informacji dotyczących szczepionki przeciwnowotworowej Przykłady poprawnej odpowiedzi o Metoda ta powoduje stymulację lub uaktywnienie układu immunologicznego pacjenta. o Metoda ta prowokuje odpowiedź immunologiczną skierowaną przeciw komórkom nowotworowym pacjenta. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie opisanej metody uwzględniające aktywację układu immunologicznego pacjenta 0 p. - za wyjaśnienie niepoprawne lub wyjaśnienie niepełne, które nie uwzględnia aktywacji układu immunologicznego pacjenta b) (0-1) Tworzenie informacji Określenie i uzasadnienie skuteczności szczepionki przeciwnowotworowej opisanej w tekście Przykłady poprawnej odpowiedzi o Szczepionka ta nie będzie skuteczna, ponieważ zawiera komórki nowotworowe specyficzne dla danego pacjenta, czyli dawcy, a nie biorcy. o Nie będzie skuteczna, ponieważ takie komórki wprowadzone do organizmu innego człowieka zostaną zniszczone jako obce i nie zostaną wytworzone przeciwciała. o Nie będzie skuteczna, ponieważ wywoła odpowiedź immunologiczną przeciwko antygenom dawcy komórek, a nie antygenom nowotworu. 1 p. - za określenie, że taka szczepionka nie będzie skuteczna i poprawne uzasadnienie 0 p. - za określenie, że taka szczepionka nie będzie skuteczna i niewystarczające uzasadnienie, np. odwołujące się jedynie do informacji genetycznej lub za określenie, że taka szczepionka będzie skuteczna Zadanie 29. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Wyjaśnienie procesu zróżnicowanego składania genów na podstawie informacji przedstawionych na schemacie Przykład poprawnej odpowiedzi o Ponieważ egzony mogą być łączone w różnej kolejności lub w różnych kombinacjach, lub w różnych zestawach, co daje możliwość syntezy różnych białek. 1 p. - za poprawny opis sposobu powstawania różnych białek uwzględniający różny sposób łączenia egzonów 0 p. - za opis niepoprawny lub opis, który nie uwzględnia sposobu łączenia egzonów b) (0-1) Wiadomości i rozumienie Wyjaśnienie procesu obróbki potranskrypcyjnej Przykład poprawnej odpowiedzi o Obróbka potranskrypcyjna polega na wycinaniu z pre-mRNA intronów i składaniu lub łączeniu ze sobą egzonów. 1 p. - za poprawne wyjaśnienie procesu 0 p. - za wyjaśnienie niepoprawne lub niepełne, które np. nie uwzględnia łączenia ze sobą egzonów Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 13 Zadanie 30. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Poprawna odpowiedź 1 - B, 2 - C, 3 - A 1 p. - za poprawne przyporządkowanie trzech opisów odpowiednim rodzajom zmienności 0 p. - za niepoprawne przyporządkowanie nawet jednego opisu b) (0-1) Wiadomości i rozumienie Poprawna odpowiedź B. fluktuacyjna 1 p. - za poprawne podanie nazwy zmienności (lub litery jej opisu), która nie ma znaczenia ewolucyjnego 0 p. - za podanie niepoprawnej nazwy zmienności lub podanie więcej niż jednej nazwy Zadanie 31. (0-2) Wiadomości i rozumienie Rozpoznanie procesu ewolucyjnego i wyjaśnienie jego przyczyny Wyróżnienie zmienności, która nie ma znaczenia ewolucyjnego Rozróżnienie rodzajów zmienności na podstawie ich opisów Przykłady poprawnych odpowiedzi o konwergencja lub ewolucja zbieżna o Przyczyną podobieństwa kształtu ciała rekina i delfina są podobne warunki środowiska ich życia i podobny tryb życia. 2 p. - za podanie poprawnej nazwy procesu ewolucyjnego i wyjaśnienie przyczyny tego procesu, uwzględniające podobne wymagania środowiskowe 1 p. - za podanie poprawnej nazwy procesu ewolucyjnego bez wyjaśnienia jego przyczyny lub poprawne wyjaśnienie przyczyny procesu bez podania jego nazwy 0 p. - za podanie niepoprawnej nazwy procesu ewolucyjnego i brak wyjaśnienia jego przyczyny lub - za podanie niepoprawnej nazwy procesu przy wyjaśnieniu przyczyny podobnie do podanego przykładu, lub - za podanie niepoprawnej nazwy procesu i niepoprawne wyjaśnienie jego przyczyny Zadanie 32. (0-1) Wiadomości i rozumienie Wskazanie przystosowań w budowie roślin do warunków środowiska lądowego Poprawne odpowiedzi 1 - B. Skórka z aparatami szparkowymi. 2 - A. Tkanki wzmacniające - kolenchyma oraz sklerenchyma. 1 p. - za poprawne przyporządkowanie przystosowań roślin do dwóch czynników środowiska 0 p. - za niepoprawne przyporządkowanie nawet jednego przystosowania roślin 14 Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi Zadanie 33. (0-2) Tworzenie informacji Sformułowanie argumentów wyjaśniających przyczyny opisanego sposobu zachowania się pingwinów Przykłady poprawnych odpowiedzi 1. Pingwiny lepiej pływają niż chodzą, więc drogą wodną szybciej dotrą do celu. lub lepiej poruszają się w wodzie niż na lądzie. 2. W wodzie pingwiny mają większą szansę ucieczki przed drapieżnikiem niż na lądzie. 2 p. - za poprawne podanie dwóch różnych przyczyn częstszego wyboru przez pingwiny drogi wodnej niż lądowej 1 p. - za podanie tylko jednej poprawnej przyczyny takiego zachowania się pingwinów lub dwóch odpowiedzi dotyczących tej samej przyczyny 0 p. - za podanie dwóch przyczyn niepoprawnych Zadanie 34. (0-2) a) (0-1) Tworzenie informacji Zinterpretowanie informacji przedstawionych w tekście - określenie czynnika ograniczającego nisze ekologiczne dwóch gatunków Poprawna odpowiedź Konkurencja międzygatunkowa lub konkurencja, lub współzawodnictwo lub obecność drugiego gatunku przytulii 1 p. - za poprawne podanie czynnika ograniczającego, który spowodował zawężenie nisz ekologicznych dwóch gatunków przytulii uprawianych na wspólnym stanowisku 0 p. - za podanie innego czynnika ograniczającego, np. pH gleby b) (0-1) Tworzenie informacji Zinterpretowanie informacji przedstawionych w tekście - określenie zakresu tolerancji reprezentowanego przez opisane gatunki przytulii Przykład poprawnej odpowiedzi Oba gatunki przytulii reprezentują szeroki zakres tolerancji, ponieważ gdy rosną oddzielnie, rozwijają się dobrze na obydwu rodzajach gleb. 1 p. - za poprawne podanie rodzaju zakresu tolerancji reprezentowanego przez oba gatunki przytulii wraz z jego wyjaśnieniem 0 p. - za podanie rodzaju zakresu tolerancji reprezentowanego przez oba gatunki przytulii bez jego wyjaśnienia lub za niepoprawne określenie zakresu tolerancji Zadanie 35. (0-1) Wiadomości i rozumienie Określenie rodzaju opisanej w tekście zależności międzygatunkowej Poprawna odpowiedź Komensalizm lub współbiesiadnictwo 1 p. - za podanie poprawnej nazwy zależności międzygatunkowej 0 p. - za podanie nazwy niepoprawnej Egzamin maturalny z biologii - poziom rozszerzony Kryteria oceniania odpowiedzi 15 Zadanie 36. (0-2) a) (0-1) Korzystanie z informacji Na podstawie wykresu określenie tendencji zmian liczebności ptaków Poprawna odpowiedź Dla ptaków siedlisk rolniczych jest to tendencja spadkowa. 1 p. - za poprawne określenie tendencji zmian liczebności ptaków siedlisk rolniczych 0 p. - za odpowiedź ogólną, która nie odnosi się do ptaków siedlisk rolniczych lub - odpowiedź wynikającą z odczytu danych, np. wskaźnik liczebności zmniejsza się, lub - odpowiedź niepoprawną, błędnie interpretującą wahania liczebności ptaków, np. liczba ptaków maleje b) (0-1) Tworzenie informacji Określenie prawdopodobnych przyczyn przedstawionych na wykresie zmian liczebności ptaków siedlisk rolniczych Przykłady poprawnej odpowiedzi o stosowanie chemicznych środków ochrony roślin o wycinanie drzew i krzewów na miedzach lub zakładanie pól wielkoobszarowych o mechanizacja rolnictwa o wypalanie ściernisk lub traw 1 p. - za podanie przykładu działalności człowieka, która wpływa na zmianę liczebności ptaków siedlisk rolniczych 0 p. - za podanie przykładu, który nie odnosi się do działalności człowieka związanej z rolnictwem, lub przykładu działalności, która nie ma wpływu na zmniejszanie liczebności ptaków siedlisk rolniczych, np. stosowanie nawozów sztucznych Zadanie 37. (0-2) Wiadomości i rozumienie Podanie przykładów praktycznego zastosowania łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR) Przykłady poprawnych odpowiedzi o do identyfikacji przestępcy na podstawie śladowych ilości DNA (materiału genetycznego) o do identyfikacji ofiar katastrof na podstawie śladowych ilości DNA o do ustalania ojcostwa o do porównywania DNA izolowanego ze szczątków wymarłych gatunków organizmów o w testach wykrywających obecność wirusów i bakterii, np. wirusa HIV o w diagnostyce chorób genetycznych, np. mukowiscydozy o w genetyce molekularnej do namnażania DNA dla celów, np. sekwencjonowania lub klonowania DNA 2 p. - za podanie poprawnych dwóch przykładów zastosowania PCR 1 p. - za podanie jednego poprawnego przykładu zastosowania PCR 0 p. - za podanie przykładów, które nie odnoszą się do konkretnych sytuacji, np. przykładów hipotetycznych, lub - zbyt ogólnych, gdy PCR nie jest jedyną stosowaną metodą, np. tworzenie transgenicznych organizmów, lub - takich, gdzie metoda PCR nie jest wykorzystywana Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154
Biologia - Matura Marzec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 15. Kategoria: Układ nerwowy i narządy zmysłów Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij. Badano czynności mózgu u osób nieumiejących grać na fortepianie oraz u zawodowych pianistów. Badanym osobom pokazano film przedstawiający ruch naciskanych klawiszy fortepianu.
7 maja 2018 ArkuszeMaturalne Biologia matura podstawowa 0 Matura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: podstawowy Rok: 2011 Uwagi: Brak odpowiedzi Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania: Matura biologia – poziom podstawowy – maj 2011 Dodaj komentarz Zapisz moje dane, adres e-mail i witrynę w przeglądarce aby wypełnić dane podczas pisania kolejnych komentarzy.
Biologia - Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. Informacja do zadań 13. i 14. Na rysunkach poniżej przedstawiono przedstawicieli różnych grup systematycznych stawonogów. Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości stawonogów. Wymień dwie cechy budowy morfologicznej, które są wspólne dla wszystkich stawonogów.
Strona głównaZadania maturalne z biologiiMatura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) Kategoria: Metody badawcze i doświadczenia Enzymy Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H2O2). Zabezpieczeniem przed H2O2 jest obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru na wodę i tlen cząsteczkowy. Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje enzym katalaza. W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze startego surowego ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do obydwu probówek dodali taką samą ilość roztworu H2O2 (wody utlenionej). a)W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H2O2 i jakie zmiany będą widoczne w tej probówce? b)Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A. Rozwiązanie a)(0−1)Przykłady poprawnej odpowiedzi: W probówce B – wydzielają się (intensywnie) pęcherzyki tlenu powstającego podczas rozkładu H2O2 lub pęcherzyki gazu. W probówce B – jej zawartość będzie się (silnie) pienić. 1 p. – za wybór probówki B i poprawny opis zmian widocznych w tej probówce 0 p. – za wybór probówki A i określenie zmian charakterystycznych dla probówki B lub – za wybór probówki B bez podania zmian widocznych w tej probówce, lub – za wybór probówki B i błędny opis widocznych zmian w tej probówce b)(0−1)Przykłady poprawnej odpowiedzi: Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy reakcja jest katalizowana przez enzym katalazę, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury enzymy tracą swoją aktywność. Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy badanym czynnikiem jest katalaza, która pod wpływem wysokiej temperatury powinna ulec denaturacji. Sok w probówce A zagotowano, aby unieczynnić lub zdenaturować enzym rozkładający H2O2 1 p. – za poprawne wyjaśnienie celu zagotowania soku w probówce A, uwzględniające denaturację części białkowej enzymu pod wpływem wysokiej temperatury i jego unieczynnienie 0 p. – za niepoprawne lub zbyt ogólne wyjaśnienie, które nie uwzględnia wpływu wysokiej temperatury na aktywność enzymu
Poziom rozszerzony 5 Zadanie 8. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono dwa główne kierunki metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Poniżej numerami oznaczono związki chemiczne lub grupy zwizków chemicznych, które ą biorą udział w tych procesach. 1. ATP 2. ADP + Pi 3. związki prostsze 4. związki bardziej złożone Na podstawie: Biologia.
Zaraz po tym jak CKE udostępni arkusze z pytaniami z biologii w portalu zaczniemy podawać sugerowane odpowiedzi z dzisiejszej matury. Sprawdź czy zdałeś!Matura z biologii zakończona. Pobierz arkusze pytań i sprawdź poprawne Matura 2011. Biologia - arkusze pytań. POBIERZMamy już arkusze z CKE. Już niebawem zaczniemy publikować ODPOWIEDZI z biologii. UWAGA! Sugerowane odpowiedzi będziemy podawać na bieżąco. Prosimy o odświeżanie strony klawiszem 2011. Biologia - ODPOWIEDZISugerowane ODPOWIEDZI z matury z biologii - poziom rozszerzonyZad. 1D. białkaZad. 2Eurytrocyty nie posiadają mitochodndrium i to wymusza przez nich oddychanie beztlenowe, które zachodzi w Dzięki temu nie zużywają tlenu na własne potrzeby 31. G, 61. P2. F3. FZad. 7Kompetencyjne kompetencyjny jest zazwyczaj podobny do normalnego substratu danego enzymu. Dzięki temu współzawodniczy z cząsteczkami substratu o wiązanie się z centrum aktywnymNiekompetecyjne B. Inhibitor niekompetecyjny wiąże się odwracalnie w innym miejscu enzymu niż jego centrum aktywne i powoduje zmianę przestrzennego kształtu enzymu, co prowadzi do zmniejszenia aktywności katalitycznejZad. 11a. Struktura chloroplast, proces: fotosyntezab. Struktura mitochodnrium, proces: oddychanie tlenoweZad. 12a. Zarodniki B, gamety Db. Na pierwszej strzałce pomiędzy A i BZad. 13Owady: A, E, GPajęczaki: C, F, HZad. 141. Ciało pokryte chitynowym pancerzem2. Członowane odnóża kroczne połączone 15Ponieważ u owadów krew nie bierze udziału w transporcie tlenu do poszczególnych komórek, a odbywa się to za pomocą tracheoli przekazujących bezpośrednio tlen do 16Zmniejszyła się aktywność życiowa tych organizmów w niższej temperaturze i mniejsze zapotrzebowanie na energię, co spowodowało zmniejszenie ilości pobieranego pokarmu przez te 17Około 35 km/h. Dzięki takiej prędkości następuje najmniejsze zużycie tlenu na kilogram masy ciała, zapewniające optymalny 18Ptaki - zachodzi podwójne oddychanie, zarówno podczas wdechu, jak i wydechu przez płuca ptaka przepływa porcja świeżego - płuca ssaków wentylowane są wyłącznie podczas wdechu powietrzaZad. 19A. Magazynowanie krwi …D. Namnażanie limfocytów …Zad. 20Zbyt niski poziom wapnia uniemożliwia przejście protrombiny w aktywną trombinę przy udziale enzymu trombokinazy i tym samym fibrynogen nie może być przekształcony w fibrynę i krew nie 211. P2. P3. FZad. 22Na przykład: w czasie przygotowania pacjenta do przeszczepu narządów w celu osłabienia jego układu immunologicznego aby nie doszło do odrzucenia 24B. w cyklu rozwojowym …Zad. 25A. Podczas replikacji …D. replikacja DNAZad. 26Prawdopodobieństwo 100 procentUzasadnienie: ponieważ ojciec przekazuje chromosom Y swojemu synowi ze zmutowanym allelem tego matki: I A iGenotyp ojca: I B grupy krwi B 25 procentZad. 28A. Ponieważ zawiera zmodyfikowane komórki hamujące rozwój nowotworuB. Nie będzie skuteczna, ponieważ szczepionka zawiera komórki pierwszego pacjenta. Kolejny pacjent ma już inny układ zgodności tkankowej. Wystąpi więc niezgodność 29A. Kod genetyczny jest zdegenerowany, czyli jeden aminokwas może być kodowany przez więcej niż jeden kodonB. Wycinaniu intronów i łączeniu egzonówZad. 30a. 1. Fluktuacyjna B, 2. Rekombinacyjna C, 3. Mutacyjna Ab. Znaczenia ewolucyjnego nie ma zmienność fluktuacyjnaZad. 31Konwergencja. Przyczyną jest upodobnianie się organizmów niespokrewnionych w związku ze zbliżonym trybem i środowiskiem 321. B2. AZad. 331. Ponieważ sprawniej poruszają się w wodzie niż na lądzie2. W wodzie łatwiej im zdobyć 34a. pH glebyb. szeroki, ponieważ obydwa gatunki mogą żyć na glebie kwaśnej i zasadowejZad. 35komensalizmZad. 36a. Następuje spadek liczebności ptaków siedlisk rolniczychb. Przykładem działalności człowieka może być na przykład mechanizacja rolnictwaZad. 37Powielanie DNA potrzebnego do diagnozowania genów powodujących chorobyW medycynie sądowej. Sugerowane ODPOWIEDZI z matury z biologii - poziom podstawowyZad. 1Białka: 3,5; Węglowodany: 1,4; Lipidy: 2,5Zad. 2A-3, B-1, C-2 i 4Zad. 3A, CZad. 4CZad. 5Trzustka wytwarza sok trzustkowy zawierający enzymy trawienne, który przewodami wyprowadzającymi trafia do dwunastnicyZad. 66a) klatka piersiowa - zwiększa swoją objętośćPrzepona - obniża się6b) Wdech jest fazą czynną ponieważ polega na skurczu mięśni międzyżebrowych i przepony. Wydech jest fazą bierną ponieważ nie wymaga skurczu żadnego mięśniaZad. 7X - mostekZad. 8Zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu krążeniaAktywność fizyczna wpływa na regulację ciśnienia krwiOdpowiedzi do zadań z rysunkami od 9 do 16Zad. 10a. mięśnie szkieletowe potrzebują tlenu do procesu oddychania wewnątrzkomórkowego i uzyskania większej ilości energii potrzebnej do skurczu mięśniSkóra - podczas wysiłku fizycznego rozszerzają się naczynia krwionośne i dochodzi do utraty ciepłab. przed intensywnym wysiłkiem fizycznym nie należy spożywać zbyt obfitych posiłków ponieważ przez wątrobę przepływa mniej krwi i jest ona bardziej obciążonaZad. 111 - swoista 2 - bierna 3 - sztucznaZad. 131 - F 2 - P 3 - FZad. 14Jest to związane adaptacją oka. W ciemnym pomieszczeniu źrenica jest większa natomiast w dobrze oświetlonym zwęża się. W pierwszej chwili światło nas oślepia ponieważ źrenica jest rozszerzona i dużo promieni świetlnych wpada do oka, po chwili zwęża się i wtedy widzimy normalnieZad. 173, 4, 5, 1,2Zad. 18a. Żołądek wydziela kwas solny, który neutralizuje większość drobnoustrojówb. Obecne w jelicie grubym bakterie symbiotyczne syntetyzują witaminę K oraz niektóre witaminy z grupy BZad. 19a. bulimiab. DZad. 20Kwas foliowy zapobiega wadom cewy nerwowej płoduZad. 212,5,1,3,4Zad. 2222a. A - reszta kwasu fosforowegoB - deoksyryboza22b. adenina, tymina, cytozyna, guaninaZad. 23CZad. 2424a. - A24b. Wszystkie noworodki powinny być objęte testami na mukowiscydozę ponieważ rodzice mogą nie wiedzieć, że są nosicielami, a choroba jest groźna dla życia człowiekaZad. 2525a. genotyp matki - Aa genotyp ojca - Aa genotyp dziecka - aA | AA | Aaa | Aa | aaPrawdopodobieństwo 75%Zad. 2626a. Jeśli usunie się róże wyginie prawdopodobnie skoczek różany26b. gąsienice motyli, mszyce, skoczek różanyZad. 27od dołu piramidy producenci, konsumenci I rzędu, konsumenci II rzęduZad. 281. Lis 2. Żmija, sowaZad. 29Zasoby nieodnawialne 1,4,5 zasoby odnawialne 2,3Zad. 301. Segregacja odpadów daje możliwość ponownego wykorzystania śmieci np. puszek, plastyku2. Segregując np. papier można ograniczyć wycinkę lasówUWAGA WAŻNE! Odpowiedzi należy porównywać z arkuszem dostępnym w linku o tegorocznej maturze w serwisie Matura 2011 - pytania, testy, odpowiedzi, rozwiązania Źródło odpowiedzi: Matura 2011: biologia - odpowiedzi, arkusze pytań w serwisie EDUKACJA
Zadanie 1. (2 pkt) Dwa pierwiastki, oznaczone numerami 1. i 2., należą do czwartego okresu układu okresowego. Liczba atomowa pierwiastka 1. jest mniejsza od liczby atomowej pierwiastka 2. Atomy (w stanie podstawowym) tych pierwiastków mają 4 elektrony, które mogą uczestniczyć w tworzeniu wiązań chemicznych. Uzupełnij tabelę.
Rok: 2012 Instytucja: CKE Temat: Biologia Dla przedmiotu Biologia z kategorii Matura poziom rozszerzony znaleźliśmy dokładnie 2 arkusze do pobrania za darmo z Matura biologia 2012 czerwiec (poziom rozszerzony). Arkusze pochodzą z roku 2012 od CKE . PDF pytania Biologia 2012 czerwiec matura rozszerzona - POBIERZ PDF PDF odpowiedzi Biologia 2012 czerwiec matura rozszerzona odpowiedzi - POBIERZ PDF
2 Próbna Matura z Maturitą –Biologia Poziom rozszerzony kwiecień 2018 Zadanie 1 Hibernacja: Niektóre zwierzęta zapadają w sen, aby przeczekać wysokie temperatury, a inne- żeby przespać temperatury niskie. W tym pierwszym przypadku stan odrętwienia nazywamy estywacją, a w drugim hibernacją.
Strona głównaZadania maturalne z biologiiMatura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) Kategoria: Inżynieria i badania genetyczne Metody badawcze i doświadczenia Typ: Podaj/wymień Jedną z podstawowych metod stosowanych obecnie w badaniach molekularnych i inżynierii genetycznej jest PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Jest to reakcja umożliwiająca powielenie (amplifikację) w krótkim czasie fragmentu genomowego DNA w miliardach kopii. Metoda ta pozwala na analizę bardzo małych, wręcz śladowych ilości DNA. Podaj dwa przykłady praktycznego zastosowania PCR. Rozwiązanie Przykłady poprawnych odpowiedzi: do identyfikacji przestępcy na podstawie śladowych ilości DNA (materiału genetycznego) do identyfikacji ofiar katastrof na podstawie śladowych ilości DNA do ustalania ojcostwa do porównywania DNA izolowanego ze szczątków wymarłych gatunków organizmów w testach wykrywających obecność wirusów i bakterii, np. wirusa HIV w diagnostyce chorób genetycznych, np. mukowiscydozy w genetyce molekularnej do namnażania DNA dla celów, np. sekwencjonowania lub klonowania DNA 2 p. – za podanie poprawnych dwóch przykładów zastosowania PCR 1 p. – za podanie jednego poprawnego przykładu zastosowania PCR 0 p. – za podanie przykładów, które nie odnoszą się do konkretnych sytuacji, np. przykładów hipotetycznych, lub – zbyt ogólnych, gdy PCR nie jest jedyną stosowaną metodą, np. tworzenie transgenicznych organizmów, lub – takich, gdzie metoda PCR nie jest wykorzystywana
Arkusz maturalny: biologia rozszerzona Rok: 2011. Arkusz PDF i odpowiedzi: Matura poprawkowa biologia – sierpień 2011 – poziom rozszerzony – odpowiedzi.
Rok 2022 maj - matura, główny terminDATA: 12 maja 2022 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" Oficjalne odpowiedzi i zasady oceniania będą dodane 5 lipca po opublikowaniu przez 2021 maj - matura, główny terminDATA: 12 maja 2021 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" dostępne także: • w formie testu• w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2021 - próbna maturaDATA: 11 marca 2021 GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" dostępne także: • w formie testu• w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2020 czerwiec - matura, główny terminDATA: 16 czerwca 2020 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" dostępne także: • w formie testu• w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2020 - próbna maturaDATA: 7 kwietnia 2020 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" dostępne także: • w formie testu• w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2019 maj - matura, główny terminDATA: 10 maja 2019 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura" dostępne także: • w formie testu• w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2018 maj - matura, główny terminDATA: 10 maja 2018 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut ILOŚĆ ZADAŃ: 22 LICZBA PUNKTÓW do UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura". dostępne także: • w formie testu • w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2017 maj - matura, główny terminDATA: 12 maja 2017 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura". dostępne także: • w formie testu • w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2016 maj - matura, główny terminDATA: 11 maja 2016 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura". dostępne także: • w formie testu • w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2015 maj - matura, główny terminDATA: 7 maja 2015 r. GODZINA ROZPOCZĘCIA: 14:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60 Formuła od 2015 "nowa matura". dostępne także: • w formie testu • w aplikacji Matura - testy i zadaniaRok 2015 - matura próbnaRok 2014 maj - matura, główny terminRok 2013 maj - matura, główny terminRok 2012 maj - matura, główny terminRok 2011 maj - matura, główny terminRok 2010 maj - matura, główny terminRok 2009 maj - matura, główny terminRok 2008 maj - matura, główny terminRok 2007 maj - matura, główny terminRok 2006 maj - matura, główny terminRok 2005 maj - matura, główny termin
14.00 - wiedza o społeczeństwie (poziom rozszerzony) 12 maja: 9.00 - biologia (poziom rozszerzony) 14.00 - język francuski (poziom rozszerzony) 14.00 - język francuski (poziom dwujęzyczny) 13
Zadanie 2. (1 pkt) Tkanki roślinne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Ściany komórkowe w komórkach roślinnych są zbudowane głównie z mikrofibryl celulozowych. Włókna celulozowe są odporne na rozciąganie, a ich sposób ułożenia w ścianie komórkowej wpływa na kierunek, w którym rosnąca komórka będzie się powiększała. Na rysunkach A i B przedstawiono typy wzrostu komórek o różnym sposobie ułożenia mikrofibryl celulozowych. Zakreśl literę, którą oznaczono typ wzrostu charakterystyczny dla komórek sitowych. Zadanie 3. (2 pkt) Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Poniższe zdania dotyczą błon biologicznych. Zaznacz dwa, które są nieprawdziwe. Wszystkie komórki są otoczone błoną komórkową. Wewnątrz komórek eukariotycznych znajdują się struktury otoczone jedną lub dwiema błonami. Mimo różnic funkcjonalnych wszystkie błony w komórce zbudowane są z dwuwarstwy lipidowej, w której znajdują się białka. Stosunek zawartości białek i lipidów jest taki sam dla każdego rodzaju błony komórkowej. Glikokaliks występuje na powierzchni błon komórkowych w komórkach prokariotycznych i eukariotycznych. Zadanie 4. (3 pkt) Skład organizmów Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Do doświadczenia przygotowano trzy probówki zawierające: probówka I – kleik z mąki ziemniaczanej probówka II – miąższ z jabłka probówka III – miąższ z owocu banana. Do każdej z nich dodano kilka kropli płynu Lugola (roztwór jodu w wodnym roztworze jodku potasu) – odczynnika do wykrywania skrobi. a)Sformułuj problem badawczy tego doświadczenia. b)Wskaż probówkę, która stanowi próbę kontrolną w tym doświadczeniu. c)Podaj, na jaki kolor zmieni się zawartość probówek, w których jest obecna skrobia. Zadanie 6. (1 pkt) Fizjologia roślin Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Poniżej opisano procesy zachodzące w komórkach szparkowych. W wyniku aktywnego transportu w komórkach szparkowych gromadzi się dużo jonów potasowych (K+). Wskutek rozkładu skrobi i przekształcania się glukozy w komórkach tych gromadzą się również ujemnie naładowane jony jabłczanowe. Wzrost stężenia obu wymienionych jonów powoduje obniżenie potencjału osmotycznego wody w komórkach szparkowych w porównaniu z komórkami sąsiednimi. Wykreśl z poniższego zdania niewłaściwe określenia spośród wyróżnionych kursywą, tak aby zdanie to stanowiło poprawne dokończenie powyższego tekstu. W wyniku opisanych procesów woda wnika do/wycieka z komórek szparkowych, co wpływa na zmniejszenie/zwiększenie turgoru komórki, a w konsekwencji otwieranie/zamykanie się szparek. Zadanie 7. (3 pkt) Metabolizm - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Adenozynotrifosforan (ATP) jest nukleotydem zawierającym w swojej cząsteczce wiązania wysokoenergetyczne. Na schemacie przedstawiono budowę cząsteczki (ATP). a)Zaznacz strzałkami na schemacie miejsca występowania wiązań wysokoenergetycznych w cząsteczce ATP. b)Wyjaśnij, co oznacza termin „wiązanie wysokoenergetyczne”. c)Określ, które stwierdzenie dotyczące roli ATP w komórce jest prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w ostatniej kolumnie tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. ATP jest nośnikiem energii i bezpośrednim donorem energii w układach biologicznych. 2. ATP może być magazynowany w komórkach i wykorzystywany zależnie od potrzeb komórki. 3. ATP, ulegając hydrolizie do ADP i Pi lub do AMP i Pi, magazynuje energię. Zadanie 8. (2 pkt) Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Na schemacie przedstawiono dwa główne kierunki metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Poniżej numerami oznaczono związki chemiczne lub grupy związków chemicznych, które biorą udział w tych procesach. Wpisz numery właściwych związków lub grup związków chemicznych biorących udział w procesach oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D. A. B. C. D. Zadanie 9. (2 pkt) Budowa i funkcje komórki Wirusy, wiroidy, priony Podaj/wymień Wirusy roślinne przenoszone są z rośliny na roślinę przeważnie przez owady odżywiające się sokiem roślinnym. Aby przenieść się z zainfekowanej komórki roślinnej do komórki sąsiedniej, nie muszą dokonywać lizy komórki lub odpączkowywać, tak jak wirusy zwierzęce. a)Podaj nazwę struktur występujących w komórce roślinnej, przez które mogą przenosić się wirusy roślinne z komórek zainfekowanych do komórek sąsiednich. b)Podaj przykład funkcji, jaką te struktury pełnią w komórce roślinnej. Zadanie 10. (2 pkt) Prokarionty Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Poniższe stwierdzenia dotyczą budowy i fizjologii bakterii. Zaznacz dwa stwierdzenia prawdziwe. Bakterie są organizmami prokariotycznymi. Komórki bakteryjne dzielą się mejotycznie. Bakterie mogą oddychać tlenowo lub beztlenowo. W komórkach niektórych bakterii stwierdzono obecność jądra komórkowego. Zadanie 11. (1 pkt) Prokarionty Fotosynteza Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Sinice, podobnie jak rośliny, mają zdolność fotosyntezy. Ich podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym jest chlorofil a, wspomagany przez karoten i fikobiliny. Donorem wodoru w procesie fotosyntezy u sinic jest woda. Zaznacz poniżej właściwe określenie fotosyntezy przeprowadzanej przez sinice. Odpowiedź uzasadnij. A. Fotosynteza oksygeniczna (z wytworzeniem tlenu). B. Fotosynteza anoksygeniczna (bez wytworzenia tlenu). Zadanie 12. (2 pkt) Nasienne Podaj/wymień Na schemacie przedstawiono budowę anatomiczną łodygi rośliny dwuliściennej i rośliny jednoliściennej. Porównaj budowę anatomiczną przedstawionych łodyg i podaj dwie różnice w ich budowie widoczne na schemacie. Zadanie 13. (2 pkt) Rośliny - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Na schematach przedstawiono przemianę pokoleń i zmiany faz jądrowych u roślin lądowych. a)Zaznacz schemat, który przedstawia przemianę pokoleń z dominacją sporofitu. b)Z podanych niżej nazw roślin wybierz i podkreśl tę, której przemiana pokoleń jest przedstawiona na schemacie A. mech płonnik narecznica samcza sosna zwyczajna dąb bezszypułkowy Zadanie 14. (3 pkt) Fizjologia roślin Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień W tabeli przedstawiono dane dotyczące intensywności transpiracji badanego gatunku rośliny zależnie od szybkości wiatru. Szybkość wiatru (m/sek) 1 2 3 4 5 Intensywność transpiracji (jednostki umowne) 15 32 42 48 52 a)Narysuj wykres liniowy ilustrujący zależność intensywności transpiracji tej rośliny od szybkości wiatru. b)Podaj dwa czynniki, inne niż wymienione w zadaniu, które wpływają na intensywność transpiracji u roślin. Zadanie 15. (1 pkt) Fizjologia roślin Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na schemacie przedstawiono mechanizm geotropizmu. Zarówno kierunkowy wzrost pędu, jak i kierunkowy wzrost korzenia zależą od nagromadzenia się auksyn w dolnej części organów ułożonych poziomo. Na podstawie schematu wyjaśnij, z czego wynikają odmienne reakcje geotropowe pędu i korzenia. Zadanie 18. (1 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Biologiczny koszt rozmnażania płciowego jest duży, jeżeli porównać go z kosztem rozmnażania bezpłciowego. Jeżeli jednak istnienie płci zostało zachowane przez dobór naturalny, oznacza to, że musi być ono pod pewnymi względami bardziej korzystne niż rozmnażanie bezpłciowe. Uzasadnij stwierdzenie, że rozmnażanie płciowe jest korzystniejsze niż rozmnażanie bezpłciowe. Zadanie 19. (1 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Kręgowce Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Przeprowadzono następujące doświadczenie: Zapłodnione jaja złożone przez samicę aligatora podzielono na trzy grupy i każdą z tych grup umieszczono do inkubacji w innej temperaturze. Sprawdzano płeć wykluwających się młodych osobników. Wyniki doświadczenia: Grupa I – w temperaturze 30°C wykluły się wyłącznie samice. Grupa II – w temperaturze 32°C wykluło się 86% samic i 14% samców. Grupa III – w temperaturze 34°C wykluły się wyłącznie samce. Sformułuj wniosek wynikający z tego doświadczenia. Zadanie 20. (1 pkt) Układ hormonalny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Spośród zamieszczonych poniżej stwierdzeń dotyczących hormonów zaznacz jedno, które jest nieprawdziwe. Hormony zapewniają homeostazę organizmu dzięki wielu procesom regulowanym na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Działanie fizjologiczne hormonów występuje przy stosunkowo małych ich stężeniach w osoczu krwi. Pojedynczy hormon działa tylko na jedną tkankę, a jedna funkcja jest kontrolowana tylko przez jeden hormon. W warunkach prawidłowych istnieje równowaga hormonalna, tzn. wytwarzanie danego hormonu jest ściśle zrównoważone jego metabolizmem. Zadanie 22. (2 pkt) Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj/wymień Rytm dobowy (okołodobowy) oznacza, że w ciągu doby (w czasie zbliżonym do 24 godzin) zamyka się jeden cykl zmian intensywności przebiegu niektórych procesów fizjologicznych. Zachodzą one wewnątrz danego organizmu z udziałem jego własnych mechanizmów, tzw. zegarów biologicznych. Czynnikiem sterującym rytm dobowy jest światło i ciemność. Podaj dwa przykłady rytmu dobowego człowieka. Zadanie 23. (2 pkt) Układ krążenia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę W tabeli przedstawiono antygeny grupowe poszczególnych grup krwi człowieka i odpowiednie przeciwciała znajdujące się w osoczu krwi. Grupa krwi Antygeny w błonach erytrocytów Przeciwciała w osoczu 0 brak anty-A, anty-B A A anty-B B B anty-A AB A, B brak Na podstawie podanych informacji uzupełnij poniższą tabelę. Osoba o grupie krwi Może być dawcą krwi dla osoby z grupą krwi Może przyjmować krew od osoby z grupą krwi 0 A B AB Zadanie 24. (2 pkt) Układ immunologiczny Podaj/wymień Na schemacie przedstawiono wielokierunkowe działania białek osocza krwi człowieka tworzących tzw. układ dopełniacza. Są to: opsonizacja (opłaszczanie) bakterii, które dzięki temu mogą ulegać aglutynacji lub stają się podatne na fagocytozę przez fagocyty (np. monocyty i neutrofile), pobudzanie fagocytów do przemieszczania się w miejsce infekcji (chemotaksja), uszkadzanie (liza) ścian komórkowych bakterii i otoczek wirusowych. Spośród nazw procesów podkreślonych w tekście wybierz i zapisz nazwy tych, które oznaczone są na schemacie literami A, B, C i D. A. B. C. D. Zadanie 25. (1 pkt) Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Geny odpowiedzialne za hemofilię, daltonizm i dystrofię mięśniową Duchenne`a są sprzężone z płcią. Choroby te warunkowane są przez geny recesywne i ujawniają się u mężczyzn. Wyjaśnij, dlaczego choroba wywołana allelami recesywnymi sprzężonymi z płcią zawsze ujawni się u mężczyzn. Zadanie 26. (2 pkt) Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Allele odpowiedzialne za pojawienie się wielu chorób genetycznych powstają najczęściej wskutek mutacji genowych. Większość tych alleli znajduje się w chromosomach jądrowych i dziedziczą się one zgodnie z prawami Mendla. Niektóre choroby genetyczne są spowodowane przez mutacje w genach mitochondrialnych. Mutacje w DNA mitochondriów komórkowych mogą upośledzać wydolność energetyczną mitochondriów, a w efekcie funkcjonowanie komórek i tkanek. a)Zaznacz poniżej poprawną odpowiedź dotyczącą dziedziczenia chorób spowodowanych mutacjami w genach mitochondrialnych. A. Są dziedziczone po obydwojgu rodzicach. B. Są dziedziczone po matce. C. Są dziedziczone po ojcu. b)Spośród wymienionych niżej przykładów tkanek podkreśl dwie, w których skutki mutacji w DNA mitochondrialnym ujawnią się najsilniej. nabłonkowa kostna chrzęstna mięśniowa nerwowa tłuszczowa Zadanie 27. (2 pkt) Dziedziczenie Podaj/wymień Sierść psów rasy labrador może być czarna, brązowa lub żółta. Czarny kolor sierści warunkowany jest przez allel B, kolor brązowy przez allel b. Ujawnienie się barwy sierści jest możliwe tylko w obecności allelu E, który nie odpowiada za syntezę barwnika, a jedynie za jego pojawienie się we włosach psa. Jeżeli pies jest homozygotą ee, to barwa jego sierści jest zawsze żółta. Ustal, jaką barwę sierści będzie miało potomstwo labradora brązowego, homozygotycznego pod względem obydwu par genów z labradorką żółtą, homozygotą pod względem genu dla barwy czarnej. a)Zapisz genotypy rodziców (P). Genotyp matki Genotyp ojca b)Zapisz genotyp potomstwa (F1) i określ jego fenotyp. Genotyp potomstwa (F1) Fenotyp potomstwa (F1) Zadanie 28. (2 pkt) Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień W potomstwie rodziców pewnego gatunku zwierząt otrzymano zróżnicowanie fenotypów, ze względu na dwie cechy budowy morfologicznej, w stosunku 9 : 3 : 3 : 1. a)Uzupełnij poniższe zdanie. Rodzice opisanego potomstwa byli homozygotami dominującymi. homozygotami recesywnymi. heterozygotami jednolitymi fenotypowo. heterozygotami różnymi fenotypowo. b)Podaj przykład zapisu genotypów rodziców. Zadanie 29. (2 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Owca Dolly była pierwszym sklonowanym ssakiem. Sklonowano ją, przenosząc jądro komórkowe z komórki nabłonkowej gruczołu mlekowego owcy rasy fińskiej do pozbawionego jądra oocytu owcy rasy szkockiej. Podział oocytu stymulowano impulsem elektrycznym, a powstały zarodek przeniesiono do macicy matki zastępczej, którą była owca rasy szkockiej. Matka zastępcza urodziła owcę rasy fińskiej – Dolly. Uzasadnij, że Dolly i jej genetyczna matka miały ten sam genom jądrowy, a różniły się genomem mitochondrialnym. Genom jądrowy Genom mitochondrialny Zadanie 30. (1 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Aby uzyskać czysty czynnik VIII krzepliwości krwi, wykorzystano proces odwrotnej transkrypcji, w wyniku którego na matrycy eukariotycznego mRNA otrzymano tzw. cDNA. Uzyskany produkt (cDNA) jest pozbawiony intronów i innych sekwencji towarzyszących. Za pomocą wektorów wprowadza się go do komórek bakterii, gdzie następuje jego ekspresja. Wyjaśnij, dlaczego gen kodujący białko organizmu eukariotycznego musi być wprowadzony do komórek bakterii w postaci cDNA. Zadanie 31. (1 pkt) Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Poniżej podano przyczyny śmiertelności w przykładowych populacjach. Zaznacz dwie przyczyny, które powodują śmiertelność niezależną od zagęszczenia populacji. Śmiertelność w populacji ptaków wywołana ograniczeniem zasobów pokarmowych. Śmiertelność wśród jeleni spowodowana działalnością czynników chorobotwórczych lub pasożytów. Wyginięcie niektórych roślin na skutek silnych przymrozków na wiosnę. Śmiertelność w populacji owadów spowodowana opryskiem środkiem owadobójczym. Zadanie 32. (2 pkt) Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień Zdarza się, że w biocenozie pojawia się populacja nowego gatunku (II) o podobnych wymaganiach życiowych, jak istniejąca już w tej biocenozie populacja gatunku I. Populacja gatunku II jest bardziej prężna ekologicznie. Może to doprowadzić do wymarcia populacji gatunku I, podczas gdy populacja II nadal rozwija się. Na rysunku przedstawiono fragmenty krzywych ilustrujących zmiany liczebności populacji I i II w tej biocenozie. a)Dokończ powyższy szkic wykresu, tak aby przedstawiał zmiany liczebności populacji gatunku I i II zgodnie z opisem w tekście. Przyjmij, że do momentu oznaczonego na rysunku literą A populacja gatunku I wymiera, a populacja gatunku II osiąga względnie stałą liczebność. b)Oznacz krzywe na rysunku i podaj nazwę zależności, która zaistniała między populacjami tych gatunków. Zadanie 33. (1 pkt) Ekologia Metody badawcze i doświadczenia Podaj/wymień U większości gatunków lądowych roślin naczyniowych występuje współżycie systemu korzeniowego z grzybnią niektórych gatunków grzybów zwane mikoryzą. Na schemacie przedstawiono wpływ mikoryzy na wzrost siewek trawy Festuca ovina, w zależności od nawożenia azotowo-fosforowego (N + P). Na podstawie wykresu podaj, w jakich warunkach uprawy Festuca ovina jest najbardziej widoczny wpływ mikoryzy na przyrost roślin. Zadanie 34. (2 pkt) Fizjologia roślin Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Spośród pierwiastków niezbędnych do życia roślin najbardziej deficytowym dla roślin okrytonasiennych jest azot. Jego głównym rezerwuarem jest atmosfera, gdzie występuje on w formie cząsteczkowej, ale w tej postaci potrafią go wykorzystać tylko nieliczne rośliny. Przez większość roślin azot jest pobierany z gleby. Wyjaśnij, na czym polega każdy ze wskazanych w tekście sposobów pozyskiwania azotu przez rośliny okrytonasienne. Zadanie 35. (1 pkt) Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Oceń podane stwierdzenia dotyczące sukcesji wtórnej i wpisz w tabeli literę P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. W wyniku sukcesji wtórnej odtwarza się naturalne zbiorowisko charakterystyczne dla lokalnych warunków środowiskowych. 2. Wskutek sukcesji wtórnej zawsze następuje odtwarzanie się ekosystemu identycznego z tym przed zniszczeniem. 3. Aby powstrzymać sukcesję wtórną w zbiorowiskach półnaturalnych, stosuje się ochronę czynną. Zadanie 36. (1 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Niektóre organizmy, np. owady, upodobniły się do innych organizmów lub do obiektów nieożywionych. Na przykład motyl zwany wicekrólem ( Limenitis archippus ) przypomina ubarwieniem trującego dla ptaków motyla monarcha ( Danaus plexippus ). Mogło to być spowodowane trwającą przez wiele pokoleń selekcją, w wyniku której osobniki o mniej doskonałym „maskowaniu” były zjadane przez drapieżniki, a przeżywały tylko te, których podobieństwo do trującego „modela” było wystarczająco duże, aby drapieżnika wprowadzić w błąd. Na schematach przedstawiono rodzaje doboru naturalnego. Zaznacz schemat przedstawiający ten rodzaj doboru naturalnego, który doprowadził do opisanej w tekście zmiany fenotypów. Zadanie 37. (1 pkt) Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Wśród zamieszczonych poniżej stwierdzeń dotyczących dryfu genetycznego zaznacz to, które jest nieprawdziwe. Dryf genetyczny polega na zmianie w populacji frekwencji genów, spowodowanej wyłącznie przyczynami o charakterze losowym. Częstości genów w przypadku dryfu genetycznego podlegają bezkierunkowym fluktuacjom. Liczebność populacji nie ma wpływu na kierunek i nasilenie dryfu genetycznego. Dryf genetyczny obserwowany jest również w populacjach gatunków rozmnażających się bezpłciowo.
Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 21. Wszechstronne badania wykorzystujące zarówno dane paleontologiczne, jak i dane o sekwencjach DNA wykazały, że niektóre tradycyjnie uznawane grupy taksonomiczne nie są naturalne, ale sztuczne. Przykładowo kręgowce lądowe wywodzą się z ryb, ale nie są do nich
Strona głównaZadania maturalne z biologiiMatura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) Kategoria: Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Typ: Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunkach przedstawiono dwa zestawy doświadczalne, które przygotowali uczniowie w celu zbadania zjawiska osmozy. Dwa lejki napełnili 50% roztworem glukozy i szczelnie zamknęli celofanem. Dwie zlewki wypełnili zimną wodą. Do drugiej zlewki dodali dwie łyżki mąki ziemniaczanej (skrobi) i zawartość intensywne wymieszali. W zlewkach umieścili lejki z roztworem glukozy, zaznaczając poziom cieczy w rurkach. Po kilku minutach zaobserwowali, że w obydwu zestawach doświadczalnych poziom roztworu glukozy w rurkach lejków podnosił się w podobnym tempie. a)Sformułuj problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia. b)Na podstawie wyniku doświadczenia wyjaśnij, dlaczego rośliny magazynują skrobię, a nie glukozę. Rozwiązanie a)(0−1)Przykłady poprawnej odpowiedzi: Wpływ skrobi na zmianę ciśnienia osmotycznego roztworu. Czy skrobia jest związkiem osmotycznie czynnym? 1 p. – za poprawnie sformułowany problem badawczy odnoszący się do przeprowadzonego doświadczenia 0 p. – za sformułowanie problemu badawczego odnoszącego się tylko do zjawiska osmozy (bez uwzględnienia skrobi) lub za niepoprawnie sformułowany problem, np. dotyczący rozpuszczalności skrobi b)(0−1)Przykłady poprawnej odpowiedzi: Skrobia nie mając właściwości osmotycznych, w przeciwieństwie do glukozy, nie podwyższa ciśnienia osmotycznego w komórkach. Skrobia jest nierozpuszczalna w wodzie, a więc w przeciwieństwie do glukozy, nie zwiększa stężenia soku komórkowego w komórkach lub nie zwiększa turgoru komórek, lub nie zmienia ciśnienia osmotycznego. 1 p. – za poprawne wyjaśnienie przyczyny magazynowania przez rośliny skrobi, a nie glukozy, uwzględniające brak właściwości osmotycznych skrobi 0 p. – za wyjaśnienie niepoprawne lub niepełne, które odnosi się tylko do nierozpuszczalności skrobi i nie uwzględnia wyników doświadczenia
Materiał archiwalny ️ https://medyk.me/kurs 🎓 Zapisz się na kurs maturalny z biologii! ️ https://medyk.me/ksiazki 📚 Poznaj moje podręczniki! ️ https://
Biologia - matura poziom rozszerzony Biologia - matura poziom rozszerzony
Biologia - Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 7. Skrętnicę, która jest nitkowatym glonem zawierającym spiralnie skręcony chloroplast, umieszczono w roztworze zawierającym zdolne do aktywnego ruchu bakterie tlenowe. Wykonano trzy powtórzenia doświadczenia (A–C), które różniły się sposobem oświetlenia
Rok: 2011 Instytucja: CKE Temat: Biologia Dla przedmiotu Biologia z kategorii Matura poziom rozszerzony znaleźliśmy dokładnie 2 arkusze do pobrania za darmo z Matura biologia 2011 maj (poziom rozszerzony). Arkusze pochodzą z roku 2011 od CKE . PDF pytania Biologia 2011 maj matura rozszerzona - POBIERZ PDF PDF odpowiedzi Biologia 2011 maj matura rozszerzona odpowiedzi - POBIERZ PDF
Matura Czerwiec 2023, Poziom Rozszerzony (Arkusze CKE), Formuła od 2015,Zadanie 3. (4 pkt) Komórka - budowa i funkcjonowanie. Budowa komórki. Zadania z analizą źródła specjalistycznego. Doświadczenia biologiczne (wniosek, hipoteza, próba badawcza/ kontrolna) Zadania “Opisz”. Zadania krótkiej odpowiedzi, podaj/określ.
Termin
Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 48. Na schemacie przedstawiono dwa wodne roztwory sacharozy (A i B) o takiej samej objętości, oddzielone od siebie błoną półprzepuszczalną. Potencjał wody ( Ψ ) roztworu A = – 2000 kPa, a roztworu B = – 1000 kPa. Określ kierunek przemieszczania się wody
17 października 2019 Biologia matura rozszerzona 0 Matura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2019 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 17 października 2019 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2018 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2018 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 30 czerwca 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2018 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2018 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2017 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2017 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2017 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2017 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2017 maj – matura stara rozszerzonaMatura stara: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2017 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2016 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2016 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2016 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2016 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2016 maj – matura stara rozszerzonaMatura stara: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2016 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2015 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2015 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2015 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2015 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2015 maj – matura stara rozszerzonaMatura stara: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2015 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2014 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2014 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2014 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2014 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2013 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2013 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2013 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2013 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2012 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2012 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2012 czerwiec – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2012 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2012 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2012 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2011 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2011 sierpień – matura poprawkowa rozszerzonaMatura poprawkowa: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2011 czerwiec – egzamin wstępny na studia medyczneEgzamin wstępny na studia: Akademia Medyczna Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2011 czerwiec – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2011 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2011 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2010 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2010 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2010 sierpień – matura poprawkowa rozszerzonaMatura poprawkowa: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2010 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2010 czerwiec – egzamin wstępny na studia medyczneEgzamin wstępny na studia: Akademia Medyczna Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2010 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2010 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2010 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2010 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2010 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2009 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2009 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2009 czerwiec – egzamin wstępny na studia medyczneEgzamin wstępny na studia: Akademia Medyczna Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2009 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2009 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2009 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2009 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2009 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2008 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2008 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2008 czerwiec – egzamin wstępny na studia medyczneEgzamin wstępny na studia: Akademia Medyczna Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2008 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2008 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2008 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2008 marzec – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: OKE Jaworzno Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2008 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2007 – matura próbna rozszerzona OperonMatura próbna: Operon Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2007 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2007 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2007 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2006 listopad – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2006 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2006 czerwiec – egzamin wstępny na studia medyczneEgzamin wstępny na studia: Akademia Medyczna Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2006 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2006 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2006 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2006 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2006 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2005 grudzień – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2005 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2005 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2005 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2005 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2005 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2004 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2004 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2003 styczeń – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2003 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2002 maj – matura rozszerzonaMatura: CKE Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2002 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz 7 maja 2018 Biologia matura rozszerzona 0 Biologia 2002 marzec – matura próbna rozszerzonaMatura próbna: OKE Kraków Przedmiot: biologia Poziom: rozszerzony Rok: 2002 Arkusz PDF i odpowiedzi do pobrania:Zobacz arkusz
Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 4. Cząsteczki fosfolipidów mają jednocześnie właściwości hydrofilowe i hydrofobowe. Ta cecha odgrywa istotną rolę w samoistnym organizowaniu się cząsteczek fosfolipidów w środowisku wodnym w liposomy, czyli struktury mające postać mikropęcherzyków.
Zadanie 3. (2 pkt) Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Udział siateczki śródplazmatycznej gładkiej i szorstkiej w budowie komórki eukariotycznej zależy od rodzaju procesów metabolicznych zachodzących w komórce. Zaznacz w tabeli literą G procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej gładkiej i literą S procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej szorstkiej. Lp. Procesy zachodzące w komórce G/S 1. Synteza testosteronu w komórkach jąder 2. Gromadzenie jonów wapnia w komórkach mięśnia sercowego 3. Synteza enzymów w komórkach trzustki 4. Zobojętnianie trucizn w komórkach wątroby Zadanie 4. (1 pkt) Budowa i funkcje komórki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Jądro komórkowe zawiera jąderko, którego funkcją jest synteza rRNA i formowanie podjednostek tworzących rybosomy. Dojrzałe plemniki mają haploidalne jądro komórkowe, bez jąderka, z silnie skondensowaną chromatyną. Uwzględniając funkcję plemników, wyjaśnij, dlaczego w ich jądrach komórkowych nie występują jąderka. Zadanie 5. (2 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na rysunkach przedstawiono dwa zestawy doświadczalne, które przygotowali uczniowie w celu zbadania zjawiska osmozy. Dwa lejki napełnili 50% roztworem glukozy i szczelnie zamknęli celofanem. Dwie zlewki wypełnili zimną wodą. Do drugiej zlewki dodali dwie łyżki mąki ziemniaczanej (skrobi) i zawartość intensywne wymieszali. W zlewkach umieścili lejki z roztworem glukozy, zaznaczając poziom cieczy w rurkach. Po kilku minutach zaobserwowali, że w obydwu zestawach doświadczalnych poziom roztworu glukozy w rurkach lejków podnosił się w podobnym tempie. a)Sformułuj problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia. b)Na podstawie wyniku doświadczenia wyjaśnij, dlaczego rośliny magazynują skrobię, a nie glukozę. Zadanie 6. (1 pkt) Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących metabolizmu. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. W procesach anabolicznych produkty reakcji są związkami bardziej złożonymi niż substraty. 2. Energia uwalniana w procesach anabolicznych jest wykorzystywana do syntezy związków budulcowych. 3. Katabolizm to reakcje syntezy związków złożonych z substancji prostych, wymagające dostarczenia energii. Zadanie 7. (2 pkt) Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Aktywność enzymów może być hamowana przez cząsteczki zwane inhibitorami. Na schemacie przedstawiono dwa rodzaje hamowania aktywności enzymów. Na podstawie schematu opisz, na czym polega hamowanie: kompetycyjne (A) niekompetycyjne (B) Zadanie 8. (2 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H2O2). Zabezpieczeniem przed H2O2 jest obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru na wodę i tlen cząsteczkowy. Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje enzym katalaza. W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze startego surowego ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do obydwu probówek dodali taką samą ilość roztworu H2O2 (wody utlenionej). a)W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H2O2 i jakie zmiany będą widoczne w tej probówce? b)Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A. Zadanie 9. (2 pkt) Enzymy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Informacja do zadań 9. i 10. W tabeli przedstawiono wyniki badania zależności aktywności kinazy pirogronianowej (kluczowego enzymu w procesie glikolizy) od pH w komórkach mięśni szkieletowych oraz ściany żołądka pewnego kręgowca. Wartość pH Aktywność kinazy pirogronianowej (j. umowne/g tkanki) w mięśniach szkieletowych w tkankach ściany żołądka 6,0 67 41 6,5 159 121 7,0 168 135 7,5 153 111 8,0 126 86 Na podstawie danych z tabeli wykonaj w jednym układzie współrzędnych wykres liniowy dla każdej z tkanek przedstawiający zależność aktywności kinazy pirogronianowej od pH. Zadanie 10. (1 pkt) Enzymy Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Informacja do zadań 9. i 10. W tabeli przedstawiono wyniki badania zależności aktywności kinazy pirogronianowej (kluczowego enzymu w procesie glikolizy) od pH w komórkach mięśni szkieletowych oraz ściany żołądka pewnego kręgowca. Wartość pH Aktywność kinazy pirogronianowej (j. umowne/g tkanki) w mięśniach szkieletowych w tkankach ściany żołądka 6,0 67 41 6,5 159 121 7,0 168 135 7,5 153 111 8,0 126 86 Na podstawie powyższych danych sformułuj wniosek dotyczący aktywności kinazy pirogronianowej w zależności od rodzaju tkanki i wartości pH. Zadanie 12. (2 pkt) Protisty Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Na schemacie przedstawiono cykl rozwojowy taśmy morskiej należącej do zielenic. W cyklu tym występuje diploidalny sporofit oraz haploidalny gametofit, które mają podobną budowę morfologiczną. a)Na podstawie powyższych informacji zapisz litery, którymi na schemacie oznaczono: Zarodniki Gamety b)Wpisz na schemacie literę R w miejscu, gdzie zachodzi mejoza. Zadanie 13. (2 pkt) Stawonogi Podaj/wymień Informacja do zadań 13. i 14. Na rysunkach poniżej przedstawiono przedstawicieli różnych grup systematycznych stawonogów. Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości stawonogów. Przyporządkuj poszczególne stawonogi do wymienionych grup, wpisując poniżej ich oznaczenia literowe. Owady Pajęczaki Zadanie 14. (2 pkt) Stawonogi Podaj/wymień Informacja do zadań 13. i 14. Na rysunkach poniżej przedstawiono przedstawicieli różnych grup systematycznych stawonogów. Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości stawonogów. Wymień dwie cechy budowy morfologicznej, które są wspólne dla wszystkich stawonogów. Zadanie 15. (1 pkt) Stawonogi Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Tlenek węgla(II) – czad jest gazem śmiertelnie trującym dla człowieka, natomiast owady mogą prawidłowo funkcjonować także wówczas, gdy w otaczającym je powietrzu znajduje się aż 50% czadu, o ile zawiera ono odpowiednią ilość tlenu. Wyjaśnij, dlaczego czad nie jest gazem trującym dla owadów. Zadanie 19. (2 pkt) Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) W funkcjonowaniu układu krwionośnego ważną rolę odgrywają wątroba i śledziona. Zaznacz poniżej funkcje śledziony. Magazynowanie krwi i uwalnianie jej w momentach większego zapotrzebowania. Wytwarzanie hormonu przyspieszającego produkcję czerwonych krwinek. Synteza cholesterolu. Namnażanie limfocytów. Wytwarzanie fibrynogenu osocza krwi. Zadanie 20. (1 pkt) Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Proces krzepnięcia krwi składa się z wielu etapów prowadzących do wytworzenia skrzepu. Głównym składnikiem skrzepu są włókna nierozpuszczalnego białka fibryny powstające z rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu. Innymi składnikami osocza, biorącymi udział w procesach krzepnięcia krwi, są protrombina oraz jony wapnia. Na podstawie schematu wyjaśnij, w jaki sposób na proces krzepnięcia krwi wpływa zbyt niski poziom wapnia w organizmie. Zadanie 21. (1 pkt) Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących odporności organizmu człowieka. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. Mechanizmy obronne uruchamiane są w zetknięciu organizmu z antygenami. 2. Odporność komórkowa organizmu polega na reakcji antygenu z limfocytami T. 3. Odporność swoista organizmu ma charakter wrodzony. Zadanie 22. (2 pkt) Układ immunologiczny Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Znajomość mechanizmów obronnych organizmu pozwala na ich wykorzystywanie do wzmocnienia jego odporności, np. przez stosowanie szczepień ochronnych. W niektórych sytuacjach zachodzi jednak konieczność osłabienia układu immunologicznego organizmu. Podaj przykład sytuacji, w której istnieje konieczność osłabienia układu odpornościowego człowieka, oraz powód takiego postępowania. Zadanie 23. (1 pkt) Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na schematach I i II przedstawiono reakcję rośliny na działanie bodźca fotoperiodycznego. Jest to roślina dnia krótkiego, którą hodowano w warunkach dnia długiego, co powodowało, że roślina nie kwitła. W celu określenia miejsca percepcji bodźca fotoperiodycznego przeprowadzono doświadczenie, w którym okresowo zasłaniano liście (schemat I) lub wierzchołek pędu (schemat II) tej rośliny. Przebieg i wyniki doświadczenia zilustrowano na poniższych schematach. Na podstawie wyników doświadczenia ustal, czy miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, czy wierzchołek pędu rośliny. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 24. (1 pkt) Grzyby Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Zaznacz zdanie, które zawiera poprawną informację dotyczącą grzybów. Ciało grzybów, zwane grzybnią, składa się z rozgałęzionych strzępek otoczonych sztywną, zbudowaną głównie z ligniny ścianą komórkową. W cyklu rozwojowym workowców i podstawczaków występuje faza jąder sprzężonych (dikariofaza), krótsza u workowców, dłuższa u podstawczaków. Wszystkie grzyby to organizmy heterotroficzne (saprobionty, pasożyty, symbionty), które jako materiał zapasowy gromadzą głównie glikogen i skrobię. Grzyby rozmnażają się wegetatywnie przez zarodniki, pływki, fragmentację grzybni i bulwki przybyszowe. Zadanie 25. (1 pkt) Ekspresja informacji genetycznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Zaznacz zdania, które poprawnie opisują proces replikacji cząsteczki DNA. Podczas replikacji DNA dwuniciowa helisa rozplata się i każda pojedyncza nić służy jako matryca do syntezy komplementarnej nici potomnej. Syntezę nowych nici DNA przeprowadza enzym polimeraza DNA, którego cząsteczki są wbudowywane w powstającą nić DNA. Kierunek syntezy obydwu potomnych nici DNA (nici prowadzącej i nici opóźnionej) jest zgodny z kierunkiem przesuwania się widełek replikacyjnych i synteza odbywa się w sposób ciągły. Replikacja DNA ma charakter semikonserwatywny, ponieważ w skład każdej potomnej cząsteczki DNA wchodzi jedna oryginalna nić macierzysta i jedna nowo zsyntetyzowana. Zadanie 26. (2 pkt) Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Na chromosomie Y w rejonie określanym jako AZFc jest zlokalizowany gen, którego mutacja objawia się oligospermią, czyli produkcją niewielkiej liczby plemników. Podaj prawdopodobieństwo wystąpienia oligospermii u chłopca, którego ojciec posiada zmutowany allel tego genu. Odpowiedź uzasadnij. Prawdopodobieństwo (w %) Uzasadnienie Zadanie 27. (3 pkt) Dziedziczenie Pozostałe Rodzice mają dwójkę potomstwa i spodziewają się kolejnego dziecka. Badania wykazały, że matka ma grupę krwi B, ojciec – grupę krwi A, starsze dziecko również grupę krwi A, a młodsze – ma grupę krwi 0. a)Zapisz genotypy obojga rodziców, stosując dla oznaczenia alleli grup krwi symbole IA, IB, i. Genotyp matki Genotyp ojca b)Zapisz krzyżówkę ilustrującą dziedziczenie grup krwi w tej rodzinie i określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko będzie miało grupę krwi B. Prawdopodobieństwo Zadanie 28. (2 pkt) Układ immunologiczny Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Terapię genową można stosować jako metodę leczenia chorych na nowotwory. W zwalczaniu czerniaka próbuje się wykorzystać następującą metodę: przygotowuje się genetycznie zmienione komórki nowotworu pacjenta, a następnie wprowadza się je do jego organizmu. a)Wyjaśnij, dlaczego opisaną metodę można nazwać „szczepionką przeciwnowotworową”. b)Określ, czy taka „szczepionka przeciwnowotworowa” przygotowana dla konkretnego pacjenta będzie skuteczna w terapii innego pacjenta. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 30. (2 pkt) Genetyka - pozostałe Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień Poniższe opisy dotyczą różnych rodzajów zmienności. Prowadzi do powstania nowych alleli genów, które nie występowały w układzie rodzicielskim, a także może prowadzić do powstania zmian w strukturze lub ilości chromosomów. Warunki zewnętrzne (temperatura, światło, czy rodzaj pokarmu) mogą modyfikować efekty genów, przez co mogą wpływać decydująco na właściwości fenotypowe organizmu. W wyniku segregacji chromosomów w mejozie lub losowego łączenia się gamet powstają nowe kombinacje genów, co warunkuje różnorodność fenotypową potomstwa. a)Obok poniższych nazw rodzajów zmienności wpisz litery (A, B, C), którymi oznaczono ich opisy. fluktuacyjna rekombinacyjna mutacyjna b)Podaj, która z wymienionych zmienności nie ma znaczenia ewolucyjnego. Znaczenia ewolucyjnego nie ma zmienność Zadanie 32. (1 pkt) Rośliny - pozostałe Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Opanowanie środowiska lądowego przez rośliny odbywało się w procesie ewolucji stopniowo i było wynikiem ich przystosowań w budowie morfologicznej i anatomicznej. Do każdego czynnika środowiska lądowego dobierz jedno odpowiednie przystosowanie w budowie roślin. Czynniki środowiska lądowego Mniejsza dostępność wody. Mniejsza gęstość powietrza niż wody. Przystosowania w budowie roślin Tkanki wzmacniające – kolenchyma oraz sklerenchyma. Skórka z aparatami szparkowymi. Łyko przewodzące produkty asymilacji. Duża powierzchnia asymilacyjna liści. Zadanie 33. (2 pkt) Kręgowce Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Pingwiny magellańskie (Spheniscus magellanicus) poruszają się zarówno w wodzie, jak i na lądzie. Badano populację tego gatunku zamieszkującą obszar w pobliżu niewielkiego półwyspu. W punkcie X znajdowało się miejsce gniazdowania, a w zatoce w pobliżu punktu Y miejsce największej obfitości pokarmu. Okazało się, że pingwiny znacznie częściej wybierają drogę wodną, pomimo że mają do pokonania znacznie większy dystans i pływanie wymaga większego nakładu energii. Dlaczego pingwiny częściej wybierają drogę morską niż lądową? Podaj dwie przyczyny takiego zachowania. Zadanie 34. (2 pkt) Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Niszę ekologiczną gatunku określają dwie grupy czynników: biotyczne i abiotyczne. Czynniki ograniczające zawężają niszę ekologiczną gatunku. Kiedy eksperymentalnie uprawiano oddzielnie dwa gatunki przytulii – hercyńską i szorstkoowockową na glebie kwaśnej i zasadowej, każdy z nich dobrze rósł na obu typach gleb. Wysianie ich na wspólnym stanowisku spowodowało, że na glebie kwaśnej przytulia hercyńska wypierała szorstkoowockową, natomiast na glebie zasadowej szorstkoowockowa eliminowała hercyńską. a)Na podstawie tekstu podaj czynnik ograniczający, który spowodował zawężenie nisz ekologicznych dwóch gatunków przytulii uprawianych na wspólnym stanowisku. b)Podaj, jaki zakres tolerancji ekologicznej (wąski czy szeroki) reprezentują oba gatunki przytulii w stosunku do odczynu gleby. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem. Zadanie 35. (1 pkt) Ekologia Podaj/wymień Wróble i bociany są ptakami siedlisk rolniczych. Wróbel jest głównie ziarnojadem, natomiast pokarmem bociana są drobne kręgowce i owady. Jedną z przyczyn spadku liczebności wróbla może być spadek dostępności miejsc lęgowych. Wróble czasem zakładają swoje gniazda w dolnych partiach dużych gniazd bociana białego. Podaj nazwę przedstawionej zależności międzygatunkowej Zadanie 37. (2 pkt) Inżynieria i badania genetyczne Metody badawcze i doświadczenia Podaj/wymień Jedną z podstawowych metod stosowanych obecnie w badaniach molekularnych i inżynierii genetycznej jest PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Jest to reakcja umożliwiająca powielenie (amplifikację) w krótkim czasie fragmentu genomowego DNA w miliardach kopii. Metoda ta pozwala na analizę bardzo małych, wręcz śladowych ilości DNA. Podaj dwa przykłady praktycznego zastosowania PCR.
POZIOM ROZSZERZONY Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 21 stron (zadania 1–34). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4.
We wtorek, 10 maja, maturzyści w całej Polsce pisali egzamin maturalny z biologii na poziomie podstawowym i poziomie rozszerzonym. Tutaj znajdziecie sugerowane prawidłowe odpowiedzi z egzaminu z biologii na poziomie rozszerzonym. Sprawdź, czy poradziłbyś sobie z odpowiedziami na pytania, z jakimi musieli zmierzyć się tegoroczni Strona nie odświeża się automatycznie! Użyj f5 lub kliknij tutaj!Aby rozpocząć przeglądanie odpowiedzi kliknij w pierwszą miniaturkę:Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Matura biologia – maj 2002 – poziom rozszerzony – odpowiedzi. Podziel się tym arkuszem ze znajomymi: Egzamin wstępny na studia medyczne biologia 2011 czerwiec
Matura 2011 z biologii. Odpowiedzi z biologii-poziom - POZIOM ROZSZERZONYZADANIE 1D (białka)ZADANIE 2Oddychanie tlenowe nie zachodzi w erytrocytach, ponieważ nie mają one mitochondriów potrzebnego do syntezy enzymów biorących udział w tym rodzaju 31. Synteza testosteronu w komórkach jąder - G2. Gromadzenie jonów wapnia w komórkach mięśnia sercowego - G3. Synteza enzymów w komórkach trzustki - S4. Zobojętnianie trucizn w komórkach wątroby - GZADANIE 4W jądrach komórkowych nie występują jąderka, ponieważ przekazują one połowę informacji genetycznej i nie syntezują 5a) Wpływ skrobi na intensywność Rośliny magazynują skrobie a nie glukozę ze względu na to, że skrobia trudniej rozpuszcza się w wodzieZADANIE 61. PRAWDA2. FAŁSZ3. FAŁSZZADANIE 7a) W przypadku hamowania kompetencyjnego określony enzym może być uaktywniony przez wybrany substrat, do którego podobną budowę ma inhibitor, jednak nie dochodzi do zmiany konformacji enzymu pod wpływem działania W przypadku hamowania niekompetencyjnego występuje zmiana konformacji enzymu pod wpływem inhibitora. Inhibitor wywołuje zmianę enzymu, która nie jest właściwa dla 8a) Reakcja zajdzie w probówce B, zmiany, które będą miały miejsce to między innymi fakt, że w probówce pojawi się woda z rozkładu związku, uwolni się tlen a objętość soku wzrośnieb) Sok w probówce A zagotowano po to, by zniszczyć enzym - katalazęZADANIE 9RysunekZADANIE 10Kinaza pirogronianowa jest najbardziej aktywna w mięśniach szkieletowych w pH obojętnymZADANIE 11A. struktura: chloroplast, proces: fotosyntezaB. struktura: mitochondrium, proces: oddychanie komórkoweZADANIE 12a)zarodniki - Bgamety - Db)RysunekZADANIE 13Owady – A, E, GPajęczaki – C, H, FZADANIE 14- sztywny szkielet zewnętrzny- mięśnie połączone z wewnętrzną częścią szkieletuZADANIE 15Czad nie jest trujący dla owadów ponieważ ich krew nie zawiera 16Karasie pobierają mniejszą ilość pokarmu kiedy obniża się temperatura wody, ponieważ zmniejsza się ich metabolizmZADANIE 17Optymalna pod względem kosztów energetycznych prędkość papużki wynosi 35 km/h, ponieważ przy takiej prędkości zużycie tlenu w przeliczeniu na kilogram masy ciała jest 18Płuca ssaków wentylowane są zarówno podczas wdechu jak i wydechu natomiast u ssaków wyłącznie podczas wdechuZADANIE 19A i DZADANIE 20Zbyt niski poziom wapnia w organizmie ogranicza przekształcenie się prototrombiny w trombinę, przez co zmniejsza się krzepnięcie 211. PRAWDA2. FAŁSZ3. FAŁSZA i DZADANIE 22Konieczność osłabienia układu odpornościowego występuje w przypadku szczepionek zawierających wirusy, co jednak zmusza organizm do wyprodukowania 23Miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, ponieważ ich zasłonięcie podczas jego działania będzie skutkowało zakwitnięciem 24BZADANIE 25A, DZADANIE 26Prawdopodobieństwo wynosi 100%, ponieważ zmutowany allel tego genu występuje w każdym chromosomie Y ojca a więc niewątpliwe jest to, ze przekaże go 27a) Genotyp matki I^BiGenotyp ojca I^Aib) prawdopodobieństwo: 25%ZADANIE 28Ponieważ te genetycznie zmienione komórki będą hamowały rozwój komórek 29a) Ponieważ kilka kodonów może kodować jeden aminokwasb) Obróbka potranskrypcyjna polega na likwidowaniu sekwencji 30a)1 - B2 - C3 - Ab) BZADANIE 31Nazwa tego procesu ewolucyjnego to konwergencja, która jest wynikiem występowania w podobnych, przybliżonych warunkach 321 – B2 – DZADANIE 33- ich wąskie skrzydła pełnią funkcje płetw napędowych- pomiędzy palcami mają błonę ułatwiającą pływanieZADANIE 34a) Czynnik ograniczający to pH glebyb) Zakres tolerancji ekologicznej obu gatunków jest szeroki ze względu na to, że mogą one rosnąć na glebie kwaśnej i zasadowejPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
Biologia - program rozszerzony 10 rozdziałów · 40 umiejętności. Rozdział 1 Chemia życia. Rozdział 2 Budowa i funkcje komórki. Rozdział 3 Energia komórkowa. Rozdział 4 Komunikacja międzykomórkowa i cykl komórkowy. Rozdział 5 Dziedziczenie. Rozdział 6 Ekspresja genu i jej regulacja. Rozdział 7 Selekcja naturalna.
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny (C) CKE 2010 WPISUJE ZDAJĄCY KOD PESEL Miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z BIOLOGII POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 16 stron (zadania 1 - 37). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. 6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem. 8. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 150 minut Liczba punktów do uzyskania: 60 MBI-R1_1P-112 2 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 1. (1 pkt) Badano produkty suchej destylacji dwóch próbek materiału pochodzenia roślinnego. W próbce I stwierdzono obecność pary wodnej, siarkowodoru, amoniaku i dwutlenku węgla, a w próbce II tylko obecność pary wodnej i dwutlenku węgla. Zaznacz nazwę grupy związków organicznych, które występowały w próbce I, a nie było ich w próbce II. A. Węglowodany B. Węglowodory C. Tłuszcze D. Białka Zadanie 2. (1 pkt) W organizmie człowieka większość komórek oddycha tlenowo. Jednak w niektórych komórkach, np. w erytrocytach, zachodzi oddychanie beztlenowe. Uwzględniając budowę i funkcję erytrocytu, wyjaśnij, dlaczego nie zachodzi w nim oddychanie tlenowe. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 3. (2 pkt) Udział siateczki śródplazmatycznej gładkiej i szorstkiej w budowie komórki eukariotycznej zależy od rodzaju procesów metabolicznych zachodzących w komórce. Zaznacz w tabeli literą G procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej gładkiej i literą S procesy zachodzące z udziałem siateczki śródplazmatycznej szorstkiej. Lp 1. 2. 3. 4. Procesy zachodzące w komórce Synteza testosteronu w komórkach jąder Gromadzenie jonów wapnia w komórkach mięśnia sercowego Synteza enzymów w komórkach trzustki Zobojętnianie trucizn w komórkach wątroby G/S Zadanie 4. (1 pkt) Jądro komórkowe zawiera jąderko, którego funkcją jest synteza rRNA i formowanie podjednostek tworzących rybosomy. Dojrzałe plemniki mają haploidalne jądro komórkowe, bez jąderka, z silnie skondensowaną chromatyną. Uwzględniając funkcję plemników, wyjaśnij, dlaczego w ich jądrach komórkowych nie występują jąderka. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 3 Zadanie 5. (2 pkt) Na rysunkach przedstawiono dwa zestawy doświadczalne, które przygotowali uczniowie w celu zbadania zjawiska osmozy. Dwa lejki napełnili 50% roztworem glukozy i szczelnie zamknęli celofanem. Dwie zlewki wypełnili zimną wodą. Do drugiej zlewki dodali dwie łyżki mąki ziemniaczanej (skrobi) i zawartość intensywne wymieszali. W zlewkach umieścili lejki z roztworem glukozy, zaznaczając poziom cieczy w rurkach. Po kilku minutach zaobserwowali, że w obydwu zestawach doświadczalnych poziom roztworu glukozy w rurkach lejków podnosił się w podobnym tempie. a) Sformułuj problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia. ....................................................................................................................................................... b) Na podstawie wyniku doświadczenia wyjaśnij, dlaczego rośliny magazynują skrobię, a nie glukozę. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 6. (1 pkt) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących metabolizmu. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. 2. 3. W procesach anabolicznych produkty reakcji są związkami bardziej złożonymi niż substraty. Energia uwalniana w procesach anabolicznych jest wykorzystywana do syntezy związków budulcowych. Katabolizm to reakcje syntezy związków złożonych z substancji prostych, wymagające dostarczenia energii. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 1. 1 2. 1 3 2 4 1 5a 1 5b 1 6. 1 4 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 7. (2 pkt) Aktywność enzymów może być hamowana przez cząsteczki zwane inhibitorami. Na schemacie przedstawiono dwa rodzaje hamowania aktywności enzymów. Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, pod. red. M. Maćkowiak, A. Michalak, PWN, Warszawa 2008 Na podstawie schematu opisz, na czym polega hamowanie: kompetycyjne (A) ....................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... niekompetycyjne (B) .................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 8. (2 pkt) W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H2O2). Zabezpieczeniem przed H2O2 jest obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru na wodę i tlen cząsteczkowy. Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje enzym katalaza. W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze startego surowego ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do obydwu probówek dodali taką samą ilość roztworu H2O2 (wody utlenionej). a) W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H2O2 i jakie zmiany będą widoczne w tej probówce? ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 5 Informacja do zadań 9. i 10. W tabeli przedstawiono wyniki badania zależności aktywności kinazy pirogronianowej (kluczowego enzymu w procesie glikolizy) od pH w komórkach mięśni szkieletowych oraz ściany żołądka pewnego kręgowca. Wartość pH 6,0 6,5 7,0 7,5 8,0 Aktywność kinazy pirogronianowej (j. umowne/g tkanki) w mięśniach szkieletowych w tkankach ściany żołądka 67 41 159 168 153 126 121 135 111 86 Zadanie 9. (2 pkt) Na podstawie danych z tabeli wykonaj w jednym układzie współrzędnych wykres liniowy dla każdej z tkanek przedstawiający zależność aktywności kinazy pirogronianowej od pH. Zadanie 10. (1 pkt) Na podstawie powyższych danych sformułuj wniosek dotyczący aktywności kinazy pirogronianowej w zależności od rodzaju tkanki i wartości pH. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 7. 2 8a 1 8b 1 9. 2 10. 1 6 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 11. (2 pkt) Na uproszczonym schemacie przedstawiono struktury A i B występujące w komórce roślinnej oraz procesy zachodzące w tych strukturach. Podaj nazwy tych struktur oraz nazwy procesów, które w nich zachodzą. A. Struktura ......................................................... B. Struktura ......................................................... Proces ...................................................... Proces ...................................................... Zadanie 12. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono cykl rozwojowy taśmy morskiej należącej do zielenic. W cyklu tym występuje diploidalny sporofit oraz haploidalny gametofit, które mają podobną budowę morfologiczną. Źródło: M. Podbielkowska, Z. Podbielkowski, Biologia. Podręcznik dla klasy I LO, Warszawa 1995 a) Na podstawie powyższych informacji zapisz litery, którymi na schemacie oznaczono: Zarodniki ............................ Gamety ............................ b) Wpisz na schemacie literę R w miejscu, gdzie zachodzi mejoza. Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 7 Informacja do zadań 13. i 14. Na rysunkach poniżej przedstawiono przedstawicieli różnych grup systematycznych stawonogów. Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości stawonogów. Zadanie 13. (2 pkt) Przyporządkuj poszczególne stawonogi do wymienionych grup, wpisując poniżej ich oznaczenia literowe. Owady ............................ Pajęczaki ........................... Zadanie 14. (2 pkt) Wymień dwie cechy budowy morfologicznej, które są wspólne dla wszystkich stawonogów. 1. ................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... Zadanie 15. (1 pkt) Tlenek węgla(II) - czad jest gazem śmiertelnie trującym dla człowieka, natomiast owady mogą prawidłowo funkcjonować także wówczas, gdy w otaczającym je powietrzu znajduje się aż 50% czadu, o ile zawiera ono odpowiednią ilość tlenu. Wyjaśnij, dlaczego czad nie jest gazem trującym dla owadów. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 11 2 12a 1 12b 1 13. 2 14. 2 15 1 8 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 16. (1 pkt) Przeprowadzono doświadczenia na karasiach i stwierdzono, że obniżenie temperatury wody z 25 oC do 15 oC spowodowało zmniejszenie ilości pokarmu pobieranego przez te ryby o połowę. Wyjaśnij, dlaczego wraz z obniżeniem temperatury wody nastąpił spadek ilości pokarmu pobieranego przez karasie. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 17. (1 pkt) Na wykresie przedstawiono wyniki badań zużycia tlenu przez papużkę falistą w zależności od prędkości lotu. Na podstawie: K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska, PWN, Warszawa 1997 Podaj optymalną, pod względem kosztów energetycznych, prędkość lotu badanego ptaka. Odpowiedź uzasadnij. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 18. (2 pkt) Płuca ssaków mają budowę pęcherzykowatą, a płuca ptaków charakteryzują się budową kapilarną (rurkowatą). Ponadto w układzie oddechowym ptaków występują worki powietrzne. Wyjaśnij, w jaki sposób są wentylowane płuca tych zwierząt. Ptaki ............................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... Ssaki ............................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 9 Zadanie 19. (2 pkt) W funkcjonowaniu układu krwionośnego ważną rolę odgrywają wątroba i śledziona. Zaznacz poniżej funkcje śledziony. A. Magazynowanie krwi i uwalnianie jej w momentach większego zapotrzebowania. B. Wytwarzanie hormonu przyspieszającego produkcję czerwonych krwinek. C. Synteza cholesterolu. D. Namnażanie limfocytów. E. Wytwarzanie fibrynogenu osocza krwi. Zadanie 20. (1 pkt) Proces krzepnięcia krwi składa się z wielu etapów prowadzących do wytworzenia skrzepu. Głównym składnikiem skrzepu są włókna nierozpuszczalnego białka fibryny powstające z rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu. Innymi składnikami osocza, biorącymi udział w procesach krzepnięcia krwi, są protrombina oraz jony wapnia. Na podstawie schematu wyjaśnij, w jaki sposób na proces krzepnięcia krwi wpływa zbyt niski poziom wapnia w organizmie. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... Zadanie 21. (1 pkt) Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących odporności organizmu człowieka. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe. P/F 1. Mechanizmy obronne uruchamiane są w zetknięciu organizmu z antygenami. 2. Odporność komórkowa organizmu polega na reakcji antygenu z limfocytami T. 3. Odporność swoista organizmu ma charakter wrodzony. Zadanie 22. (2 pkt) Znajomość mechanizmów obronnych organizmu pozwala na ich wykorzystywanie do wzmocnienia jego odporności, np. przez stosowanie szczepień ochronnych. W niektórych sytuacjach zachodzi jednak konieczność osłabienia układu immunologicznego organizmu. Podaj przykład sytuacji, w której istnieje konieczność osłabienia układu odpornościowego człowieka, oraz powód takiego postępowania. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 16. 1 17. 1 18. 2 19. 2 20. 1 21. 1 22. 2 10 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 23. (1 pkt) Na schematach I i II przedstawiono reakcję rośliny na działanie bodźca fotoperiodycznego. Jest to roślina dnia krótkiego, którą hodowano w warunkach dnia długiego, co powodowało, że roślina nie kwitła. W celu określenia miejsca percepcji bodźca fotoperiodycznego przeprowadzono doświadczenie, w którym okresowo zasłaniano liście (schemat I) lub wierzchołek pędu (schemat II) tej rośliny. Przebieg i wyniki doświadczenia zilustrowano na poniższych schematach. Na podstawie: A. Szweykowska, Fizjologia roślin, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2000 Na podstawie wyników doświadczenia ustal, czy miejscem percepcji bodźca fotoperiodycznego są liście, czy wierzchołek pędu rośliny. Odpowiedź uzasadnij. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 24. (1 pkt) Zaznacz zdanie, które zawiera poprawną informację dotyczącą grzybów. A. Ciało grzybów, zwane grzybnią, składa się z rozgałęzionych strzępek otoczonych sztywną, zbudowaną głównie z ligniny ścianą komórkową. B. W cyklu rozwojowym workowców i podstawczaków występuje faza jąder sprzężonych (dikariofaza), krótsza u workowców, dłuższa u podstawczaków. C. Wszystkie grzyby to organizmy heterotroficzne (saprobionty, pasożyty, symbionty), które jako materiał zapasowy gromadzą głównie glikogen i skrobię. D. Grzyby rozmnażają się wegetatywnie przez zarodniki, pływki, fragmentację grzybni i bulwki przybyszowe. Zadanie 25. (1 pkt) Zaznacz zdania, które poprawnie opisują proces replikacji cząsteczki DNA. A. Podczas replikacji DNA dwuniciowa helisa rozplata się i każda pojedyncza nić służy jako matryca do syntezy komplementarnej nici potomnej. B. Syntezę nowych nici DNA przeprowadza enzym polimeraza DNA, którego cząsteczki są wbudowywane w powstającą nić DNA. C. Kierunek syntezy obydwu potomnych nici DNA (nici prowadzącej i nici opóźnionej) jest zgodny z kierunkiem przesuwania się widełek replikacyjnych i synteza odbywa się w sposób ciągły. D. Replikacja DNA ma charakter semikonserwatywny, ponieważ w skład każdej potomnej cząsteczki DNA wchodzi jedna oryginalna nić macierzysta i jedna nowo zsyntetyzowana. Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 11 Zadanie 26. (2 pkt) Na chromosomie Y w rejonie określanym jako AZFc jest zlokalizowany gen, którego mutacja objawia się oligospermią, czyli produkcją niewielkiej liczby plemników. Podaj prawdopodobieństwo wystąpienia oligospermii u chłopca, którego ojciec posiada zmutowany allel tego genu. Odpowiedź uzasadnij. Prawdopodobieństwo (w %) ........................................................................................................ Uzasadnienie ................................................................................................................................ ....................................................................................................................................................... Zadanie 27. (3 pkt) Rodzice mają dwójkę potomstwa i spodziewają się kolejnego dziecka. Badania wykazały, że matka ma grupę krwi B, ojciec - grupę krwi A, starsze dziecko również grupę krwi A, a młodsze - ma grupę krwi 0. a) Zapisz genotypy obojga rodziców, stosując dla oznaczenia alleli grup krwi symbole IA, IB, i. Genotyp matki ........................................ Genotyp ojca ........................................ b) Zapisz krzyżówkę ilustrującą dziedziczenie grup krwi w tej rodzinie i określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko będzie miało grupę krwi B. ? ? Prawdopodobieństwo ....................................................................... Zadanie 28. (2 pkt) Terapię genową można stosować jako metodę leczenia chorych na nowotwory. W zwalczaniu czerniaka próbuje się wykorzystać następującą metodę: przygotowuje się genetycznie zmienione komórki nowotworu pacjenta, a następnie wprowadza się je do jego organizmu. a) Wyjaśnij, dlaczego opisaną metodę można nazwać ,,szczepionką przeciwnowotworową". ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) Określ, czy taka ,,szczepionka przeciwnowotworowa" przygotowana dla konkretnego pacjenta będzie skuteczna w terapii innego pacjenta. Odpowiedź uzasadnij. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 23. 1 24. 1 25. 1 26 2 27a 1 27b 2 28a 1 28b 1 12 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 29. (2 pkt) Na schemacie przedstawiono proces zróżnicowanego składania genów. Na podstawie: E. Pyłka-Gutowska, E. Jastrzębska, Biologia 3, Kielce 2003 a) Na podstawie schematu wyjaśnij, w jaki sposób z informacji genetycznej jednego genu mogą powstać różne białka. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) Wyjaśnij, na czym polega obróbka potranskrypcyjna. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 30. (2 pkt) Poniższe opisy dotyczą różnych rodzajów zmienności. A. Prowadzi do powstania nowych alleli genów, które nie występowały w układzie rodzicielskim, a także może prowadzić do powstania zmian w strukturze lub ilości chromosomów. B. Warunki zewnętrzne (temperatura, światło, czy rodzaj pokarmu) mogą modyfikować efekty genów, przez co mogą wpływać decydująco na właściwości fenotypowe organizmu. C. W wyniku segregacji chromosomów w mejozie lub losowego łączenia się gamet powstają nowe kombinacje genów, co warunkuje różnorodność fenotypową potomstwa. a) Obok poniższych nazw rodzajów zmienności wpisz litery (A, B, C), którymi oznaczono ich opisy. 1. fluktuacyjna ............... 2. rekombinacyjna ............... 3. mutacyjna ............... b) Podaj, która z wymienionych zmienności nie ma znaczenia ewolucyjnego. Znaczenia ewolucyjnego nie ma zmienność .............................................................................. . Zadanie 31. (2 pkt) Rekin i delfin charakteryzują się podobnym kształtem ciała, mimo że należą do różnych grup systematycznych. Podaj nazwę procesu ewolucyjnego, którego skutkiem jest przedstawione podobieństwo, i wyjaśnij, jaka jest przyczyna tego procesu. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 13 Zadanie 32. (1 pkt) Opanowanie środowiska lądowego przez rośliny odbywało się w procesie ewolucji stopniowo i było wynikiem ich przystosowań w budowie morfologicznej i anatomicznej. Do każdego czynnika środowiska lądowego dobierz jedno odpowiednie przystosowanie w budowie roślin. Czynniki środowiska lądowego 1. Mniejsza dostępność wody. 2. Mniejsza gęstość powietrza niż wody. Przystosowania w budowie roślin A. Tkanki wzmacniające - kolenchyma oraz sklerenchyma. B. Skórka z aparatami szparkowymi. C. Łyko przewodzące produkty asymilacji. D. Duża powierzchnia asymilacyjna liści. 2. ......................... 1. ............................ Zadanie 33. (2 pkt) Pingwiny magellańskie (Spheniscus magellanicus) poruszają się zarówno w wodzie, jak i na lądzie. Badano populację tego gatunku zamieszkującą obszar w pobliżu niewielkiego półwyspu. W punkcie X znajdowało się miejsce gniazdowania, a w zatoce w pobliżu punktu Y miejsce największej obfitości pokarmu. Okazało się, że pingwiny znacznie częściej wybierają drogę wodną, pomimo że mają do pokonania znacznie większy dystans i pływanie wymaga większego nakładu energii. Na podstawie: R. P. Wilson, Magellanic Penguins Spheniscus magellanicus commuting through San Julian Bay; do current trends induce tidal tactics?, Journal of Avian Biology, 2003 Dlaczego pingwiny częściej wybierają drogę morską niż lądową? Podaj dwie przyczyny takiego zachowania. 1. ................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 29a 1 29b 1 30a 1 30b 1 31. 2 32 1 33. 2 14 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 34. (2 pkt) Niszę ekologiczną gatunku określają dwie grupy czynników: biotyczne i abiotyczne. Czynniki ograniczające zawężają niszę ekologiczną gatunku. Kiedy eksperymentalnie uprawiano oddzielnie dwa gatunki przytulii - hercyńską i szorstkoowockową na glebie kwaśnej i zasadowej, każdy z nich dobrze rósł na obu typach gleb. Wysianie ich na wspólnym stanowisku spowodowało, że na glebie kwaśnej przytulia hercyńska wypierała szorstkoowockową, natomiast na glebie zasadowej szorstkoowockowa eliminowała hercyńską. a) Na podstawie tekstu podaj czynnik ograniczający, który spowodował zawężenie nisz ekologicznych dwóch gatunków przytulii uprawianych na wspólnym stanowisku. ........................................................................................................................................................ b) Podaj, jaki zakres tolerancji ekologicznej (wąski czy szeroki) reprezentują oba gatunki przytulii w stosunku do odczynu gleby. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 35. (1 pkt) Wróble i bociany są ptakami siedlisk rolniczych. Wróbel jest głównie ziarnojadem, natomiast pokarmem bociana są drobne kręgowce i owady. Jedną z przyczyn spadku liczebności wróbla może być spadek dostępności miejsc lęgowych. Wróble czasem zakładają swoje gniazda w dolnych partiach dużych gniazd bociana białego. Podaj nazwę przedstawionej zależności międzygatunkowej .................................................. Zadanie 36. (2 pkt) Na poniższym schemacie przedstawiono zmiany liczebności ptaków w Europie w latach 1980-2002. Na podstawie: R. Laskowski, Ekotoksykologia, a) Określ tendencję zmian liczebności ptaków siedlisk rolniczych. ....................................................................................................................................................... b) Podaj przykład działalności człowieka, która wpływa na zmianę liczebności ptaków siedlisk rolniczych. ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony 15 Zadanie 37. (2 pkt) Jedną z podstawowych metod stosowanych obecnie w badaniach molekularnych i inżynierii genetycznej jest PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy). Jest to reakcja umożliwiająca powielenie (amplifikację) w krótkim czasie fragmentu genomowego DNA w miliardach kopii. Metoda ta pozwala na analizę bardzo małych, wręcz śladowych ilości DNA. Podaj dwa przykłady praktycznego zastosowania PCR. 1. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator Uzyskana liczba pkt 34a 1 34b 1 35. 1 36a 1 36b 1 37. 2 16 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony BRUDNOPIS Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154
Ryby Podaj i uzasadnij/wyjaśnij. Bielankowate ( Channichthyidae ), zwane też białokrwistymi, to endemiczna rodzina ryb morskich, licząca ponad 20 gatunków. Te ryby żyją w czystych wodach mórz antarktycznych, gdzie temperatura wody wynosi od –1,8°C zimą do 1,5°C latem. Bielankowate są jedynymi kręgowcami, które nie mają we krwi
Bl3FGRU.
